Ваўчкі

Жонка стаяла каля люстэрка, а дачка сядзела на ложку, абедзве глядзелі на Паўла Іванавіча, затаіўшы некую цікавасць, быццам нечага ад яго чакаючы.

Ён не адразу зразумеў, чаго яны ад яго чакаюць, і толькі калі твар жонкі пачаў мяняцца, калі на яго пачаў наплываць такі знаёмы яму выраз крыўды, здагадаўся.

На жонцы была новая сукенка, пашытая з бліскучай матэрыі, сукенка. была ні то сіняя, ні то ружовая, электрычнае святло пералівалася на ёй і хавала, мяняла колер. Худая жончына шыя была адкрытая, рукі голыя.

— А-а, новая сукенка,— сказаў ён.

— Мамачка,— засмяялася дачка,— бацька, здаецца, не адразу і заўважыў, што на табе новая сукенка, ці варта для гэтых мужчын апранацца, яны ж усё роўна нічога не бачаць.— Яна ўзлезла на ложак з нагамі, абхапіла калені рукамі, закінула назад галаву са сваімі распушчанымі валасамі і зноў засмяялася.

Твар жонкі зрабіўся абыякавы, відаць было, што жонка напускае на сябе абыякавасць.

— Нічога, не ўсе мужчыны такія,— адказала яна.— Некаторыя і заўважаюць...

Яна сказала гэта з падтэкстам, намякаючы, быццам нехта ёсць, не абыякавы і да яе. Апошнім часам яна давала мужу такія намёкі, але ён ведаў, што ў жонкі, канечне, нікога няма, яна проста хоча набіць сабе цану, выклікаць у мужа рэўнасць, каб ён сам больш звяртаў на яе ўвагу.

— Правільна, мамачка, калі тата не будзе звяртаць увагі на твае сукенкі, завядзі сабе ўхажора... Навошта ж і сукенкі шыць, калі іх ніхто не ацэніць.

— I завяду,— хаваючы за жартам крыўду, адказала жонка. Яна павярнулася да люстэрка, у якім адбівалася ўся яе постаць, агледзела сябе з ног да галавы, мусіць, сама сабе спадабалася, бо зноў сказала: — I завяду.

Паўлу Іванавічу была непрыемная гэта размова, ён хацеў папракнуць жонку, сказаць ёй: «Як ты выхоўваеш дачку, а яшчэ педагог, настаўніца»,— яму наогул не падабаліся вольныя размовы жонкі ў прысутнасці дачкі, але яму не хацелася спрачацца, і ён сказаў крыху збянтэжана:

— Не разумею, чым я вас пакрыўдзіў... Я адразу ўбачыў, што ў мамы новая сукенка... Прыгожая сукенка, яна табе да твару,— сказаў ён жонцы.

— Праўда, да твару? — памякчэла жонка, яе вочы пацяплелі, яна зноў павярнулася да мужа, каб ён як след агледзеў яе абнову.

— Прыгожая, праўда? — ні то пыталася, ні то сцвярджала яна.

— Ага, прыгожая.

— Гэта цяпер вельмі модны матэрыял, я сама сабе падарунак зрабіла, на дзень свайго нараджэння,— адпусціўшыся, загаварыла жонка.

— Ага, добра, прыгожа,— паўтарыў Павел Іванавіч.

Жонка пачала прымяраць да сукенкі пацеркі, прыклала да шыі, трымаючы ззаду рукамі, круглыя, чырвоныя, з празрыстых шарыкаў, паглядзелася ў люстэрка, павярнулася бокам і яшчэ раз паглядзелася, паклала пацеркі на драўляную тумбачку, узяла другія, жоўтыя, з бурштыну.

— Ідзі пераапраніся,— не азіраючыся на мужа, сказала яму,— і я зараз прыйду, пакармлю цябе.

За сталом Павел Іванавіч калупаўся відэльцам у белай з сінім беражком талерцы, на якую жонка паклала кавалак смажанай рыбы і тры свежа звараныя бульбіны, еў неахвотна. Жонка, ужо ў паркалёвай сукенцы і ў фартушку, бразгала на пліце сваімі каструлямі, чайнікам і гаварыла:

— Трэба нам з табою яшчэ раз перабраць наш спісачак, сёння я ўспомніла, што мы не запрасілі Хадасевічаў, ужо два чалавекі туды ці сюды, але трэба і іх запрасіць, бо пакрыўдзяцца.

Жонка даўно варажыла над спісачкам — каго запрасіць на свой дзень нараджэння. Прозвішчы людзей яна запісвала на лістку старой нотнай паперы, якую ўзяла ў дачкі, прозвішчы дапісваліся і выкрэсліваліся, і Павел Іванавіч жартаваў, што жонка стварае сваю сімфонію, што дзень нараджэння ў яе будзе разыграны, як па нотах.

Было некалькі пар, якіх яны запрашалі заўсёды — дэкана і намесніка дэкана з жонкамі, адну старшую выкладчыцу са сваім мужам — гэта па лініі Паўла Іванавіча, з інстытута. Людміла Макараўна заўсёды запрашала дырэктара сваёй школы і завуча, таксама з жонкамі. Іншыя госці мяняліся, запрашалі тых, хто ў гэты час быў бліжэй да сям’і — настаўніцу музыкі, якая вучыла дачку, даўнюю прыяцельку з мужам-паэтам, пляменніка-мастака. 3 такімі гасцямі, лічыла жонка, застолле робіцца цікавае, можна пагаварыць і пра музыку, і пра мастацтва, а калі ў паэта будзе настрой, дык і вершы пачытае.

Павел Іванавіч не ўмешваўся ў гэту жончыну «сімфонію», ён любіў пасядзець за прыгожа накрытым сталом, выпіць чарку, пагаварыць з разумнымі людзьмі і быў удзячны жонцы, што яна ўмее ўсё зрабіць, як трэба, умее здзівіць гасцей сваім кулінарным умельствам, сабраць прыемную кампанію.

Але сёння ён глянуў на ўсё гэта як бы вачыма старонняга чалавека, вачыма таго ж Хадасевіча, якога жонка забылася ўключыць у свой спісачак.