Заговоренный меч (на каз.яз.)

Хан жайласып отыраннан кейін ана ара орданы ішіне кз сала бастады. Орданы сырты андай ара болса, іші де сондай ан жылаан ара екен. Алтын, кміспен зерлеген ара сырлы уы, кереге, баан. Абажадай ара шаыратан жерге салбыраан ара шуда жіптен рген шашаты тжырма. й іші адамны зресін алып, тын ашырандай… білайыр енді сол жата, ара мапалдан оюлап рнек салынан а кигізді стінде жатан лікке арады. Ажолды денесіне кзі тсер-тспестен селк етіп шошып кетті. Табытта опарылан тйе тастай боп дкиіп Ажолды денесі жатыр, басы жо. Алып денеден ан йып ара креденіп кеткен, тек мойын омыртасы крінеді. Тас жрек мызымас ер болса да мына суреттен жан тршігерлік? Мына жырда басы болан, ал мына тсы тыма киетін жері еді дегендей, лікті мойынынан бір жарым арыс- тай жоары Ажолды кк тысты ндыз тымаын ойыпты. Бкіл ара бояу- лы й ішінде тек тсі згеше осы тыма ана. Жайшылыта жігітті кркі болар демі ымбат тыма, мойынмен екеуіні арасында брын бас боланын дейі крсетіп, адам тын брынысынан да ала тскен. білайырды бойы дірілдеп кетті. Хан бігерін Жнібек пен Керей бірдей сезді, біра оны басып тіс жармады. білайыр кзін ліктен аударып кереге тсына арады. лікті бас жаында керегеде ілулі, лер кні кимеген, Ажолды болат сауыты мен іші алы кигізбен діптенген кіші-гірім ара азандай кк рыш дулыасы ілінген. Кеуде тсына биді той-думана деген ара камшат ішігі мен айы бас саптама ргеніш етігі. Ая жаында лер кні таы йде алан батпан ара шопары мен биді зінен баса тірі жан алмайтын айы садаы. «Осы заттары сол кні Ажол бимен бірге болса, обыланды батыр бны лтіре алмас еді» деп ескертіп лік басына дейі ойандай.

Жырау сыбырлай зарлайды:

«ара ыпша обыландыда не бар еді, лыным!

Сексен асып таяанда тосана.

Тра алмастай зілді ме жлыны!

Адасанын жола салды бл ноайлы лыны!

Аан бла, жанан шыра жалыз кнде рыды,

ара ыпша обыландыда не бар еді, лыным!»

Жалыз лынан айрылан арт жырау за сарнады. Біресе зі тотап, крі обызын аыратты. лден уаытта арт жырау «А» рып зер тотады.

Сол уаытта барып сыбызыдан шыан, лаа жаымды оыр кйдей оырай дауыспен бдіраза Нахичевани-друіш ран ои жнелді. Аятын б да за оыды.

ран оылып біткеннен кейін, білайыр таламды сзбен кіл айтты.

Хан сзі бітісімен, ыпшаты сбе биіні бірі, топ жаран шешен ба би:

— ара бетпін, аайын, — деді. — Ат стінде аяулы лыды лтіріп, елге арар емес, жерге арар жайым бар. Кессе бас, алса жан мінекей, нын беруге дайынмын. н алынанмен Дайырожа би айтып келер ме? — деді Керей крсініп.

— Ардатымызды а орап оялы, сз сосын болсын! — деді байсалды дауыспен Жнібек.

білайыр хан бларды нінен бір ауыр зіл сезді.

Осымен хан тобы аралы ордадан шыты. Орда-Базара айтып келе жатып, білайыр екі жадайды есіне алды. Бірі — ара ыпша обыланды Ажол биді лтірсе де, оны адірін рта алмауы еді. Бл жазысыз ажал Ажол биді атын тірідегісінен де лайта тскендей. Кейде тарих адам атымен осылай ойнайды. Тірісінде жо даты лгеннен кейін береді. Ажол би де осындай даа ие бола бастаан-ды. ара ыпша обыланды биді басын аланмен, оны рпатара кететін даын жоя алмаан. білайыр хан бны аны тсінді. Екіншісі — осы Ажол биді лімі зі ойлаандай Жнібек пен Керейді ртатын жол болмай шыты. Хан з атесін зі мойындады, бл лімні аяы лкен насыра, ел блінер дау-жанжала шабатынына шек келтірмеді. Хан мны есіне стауа тиісті екенін мытап тйді.

Ажол биді жетісін бергеннен кейін Жнібек пен Керей аза руларыны сойыл стар жігіттерін, Орда-Базар сыртына сапа трызып ойып, хан сарайына келді. азалы еріні нын срады. білайыр: «ыпшаты ш жігітіні басын ал, бір биді жотауы осы ш адамны анымен бітсін» деді.

Жайшылыта а жарын Жнібек араы тндей тнере:

— Бізге жазысыз жандарды аны керек емес. Жазыты обыландыны басы керек, — деді.

Хан кнбеді. Бл айас тек обыландыны басымен тынбайтынын білетін-ді. обыландыдан айрылса бар ыпшатан млдем ол зетінін есепке алды. Сондытан «жо, обыландыны бермеймін» деді.

Жнібек пен Керей орындарынан трегелді.

— Олай болса, біз кеттік, — деді ос слтан.

Блар келместен брын білайыр хан сарайыны мнарасынан Кегірді бойлай, Орда-Базарды кнгей бетінде мырсадай аптаан скерді крген Жнібек пен Керей оштаспай, ктемдей адымдап есікке таянанда «стадар мыналарды!» дей алмады нкерлеріне. Жер шыан алпымен н-тнсіз ала берді.

Кн бата Арын, Тараты, Керей, Найман, оырат, Уа руларыны біраз ауылы Жнібек пен Керейге еріп, Моолстана арай ктерілді.

алы скері ораан аза рулары тні бойы кшті.

Та атып, кн шыанда кешегі ашаала алы ел сысып отыран шалын шпті жазы даланы біраз жері лазып бос аланын Орда-Базар халы тегіс крді. Осылай боларын білген білайыр, хан сарайынан шыпай жатып алды.