Заговоренный меч (на каз.яз.)

Кп кешікпей бусейіт бділлаха арсы соыс ашты. Біра жеіліп алды. Мйіз сраймын деп, лаынан айрылан тоал ешкідей Самарантты жаулап аламын деп жріп, Барынан айрылды. Енді ол алан олымен Тркістана ашады. Мнда да тыныш жрмей Аса Темірді тымы екенін пайдаланып, Тркістана мір болады. Содан кейін барып, бділлаха зіні кшіні жетпейтініне кзі жетіп, кп сыйлыпен білайыра келіп бас иеді. Самар- антты бділлахтан тартып персе, ле-лгенше лыыз болып темін деп ант етеді. білайыр бан зіні бір ызын береді. Кп олмен Самаранта Батияр слтанды аттандырады. скер соынан кп кешікпей зі де жола шыады. Хаджриды сегіз жз елу бесінші жылы, яни жааша бір мы трт жз ыры тоызыншы жылы Самарантты кнбатыс жаында екі скер кездеседі. ырын соыс болады, таа таласан екі олан шін кп адам ырылады, ан судай аады. Аырында бділлах жеіліп ашады. Оны уып жетіп стап алып, білайырды мірі бойынша бауыздап лтіреді. Самаранта бусейіт мір етіледі. бділлах скеріндегі Жаатайды кп батырлары мен пахлевандары (сыпайлары) есірей боп ола тсіп, білайыра осылады. Жоары айтан уаианы брі бір жылды ішінде, яни бір мы трт жз ыры тоызыншы жылы болады. Міне, осы сергелде жылдары Оспан-ожаны білайыра таы пайдасы тиген. Ол Самаранттаы Аса Темір таыны маайында болып жатан оианы брін білайыра дер кезінде жеткізіп тран. Одан кейін білайыр мен бусейіт Самарантты аланнан со да, таы бір мейіршапат аыл берген.

лыбекті Жошыны тымынан алан Шахарбек атты бйбішесінен зі лгенде Рабиу-Слтан-Бегім есімді он бес жасар ызы алан. Адамзаттан емес, кктегі періштеден туандай, глін жаран ызалдатай жадыраан слу жне Шыысты йелге деген ыспаына арамай кесі лыбек жеті жасынан медресеге беріп, парсы, трік, араб тілін йреттірген. Рабиу-Слтан-Бегім йелден шыан з заманыны аылдысы да, бір мінезді, табандысы да болан. Оспан-ожа дйекші білайыра «Егер Самаранттан еліе алтын кететін болса, алтынны шынайы ызылы жне е тазасы осы Рабиу-Слтан-Бегімді кет» деген. ырыа таяп алан, жас иіс мар хан ызды бір кргеннен йы-клкісінен айырылан. Есіл-дерті Рабиу-Слтан-Бегім болан да тран. Аыры тртінші йелі етіп алып, кілі тынан. Самарант бекзадалары ызды ыралтып-жыралтып, стіне дрия мен амадан тартылан балдахин орнатылан а пілді бас етіп, асыл азына жасаумен ыры л, ыры к беріп затан. Бл ыры к мен ыры лды те жартысы, жас аашта сіп тран лі рт тспеген ріктей, кіле балбыраан албырт жастар еді. Рабиу-Слтан-Бегіммен бірге Оспан-ожа дйекшіні зі де ере жрген.

Осы кездегі астанасы Сыанаа келгеннен кейін, білайыр оны зіне дйекші етіп алан.

Міне, содан бері он трт жыл тті. Сол он трт жылды ішінде Оспан-ожа паыр ханды бір рет алдап, не тілегін теріс орындап крген жо. Хан басына туар ауіпті ол згеден брын сезетін, хан кілі алар істі де ол алдын ала болжайтын. Хан абыройын тгер жамандыты сезсе оны ханны лаына тезірек жеткізетін. білайырды о иыында отыран Жбірайыл періштедей, брыс жолдан рдайым сатап алатын. Ал Рабиу-Слтан-Бегім болса хана арыстай екі л тауып берген. зіні аылымен, парасаттылыымен, кркіменен білайырды е сйікті йелі болып алан. Сйткен Оспан-ожа мен Рабиу-Слтан-Бегім ханды кк мза отырызып кетті. Бірі ханны кзіне шп салды-мыс, екіншісі сол кзіне шп салан ханны ас жауын ааулы істеп ашырып жіберді. Расыменен-а Оспан-ожа адамай алды ма? Оспан-ожа трізді мір-баи хан ызметінде жрген адамны мндай з басына ауіп туызар істе салаты етуі ммкін бе? Ммкін емес. рыны адыан алады, не аналар Оспан-ожадан улытарын шын асырып алдап соты. Не са ла дйекшіні зі солармен бірге… Біра неге бірге болады? лде бір жадайда маан ренжіп алды ма? лде ашаа сатылды ма? Жо, сатылуы ммкін емес. Оспан-ожаны алтына ызыанын крген жо. Сан рет кілім тсіп кетіп, кп олжадан лесін молыра етіп бергенімде зіне тиістісінен артыын алмайтын. «Хан ызметінде жрген кісі дние шіркінге мар болмауы керек. «Адам болалы опасыздыты брі де осы дниеоыздытан туан» дейтін. Сйткен Оспан-ожа… Демек, мнда бір гп бар… Сол шін де оны зындана салызарымда кнсін зім тексерем деп едім ой, алай мытып кеткенмін?… мытпаса мрша болды ма… Жнібек пен Керей ойраны баса іске кіл блдірді ме?»

йге Баты-ожа узір кірді.

— Хан ием, Оспан-ожа жзіараны алып келдік.

білайыр сл ойланып алды. «Жзіара! Оны жзіні ара екенін бл айдан біледі? Хан солай араан со, бл да солай арап тр ой… йтсе де осы мені шешімім дрыс па? Ттыннан абайсызда айрылып аланы шін кешегі серігіме бгін мндай ары тауым жн бе? Опасыз дние! Опасыз адам баласы! олыда кші болса сені ардатайды, мадатайды. Кші кетсінші… Бгін ханым десе, ерте харам дейді… Біра бан кпелеуге болмайды. Адам баласы осылай жаратылан, осылай леді» білайыр басын иді.

— Кіргізідер.