Заговоренный меч (на каз.яз.)

— Батыр Саянды лтірсеіз ерке-шора Глбарам-Патшайымды да лтірген болар едііз…

— Неге?

Глбарам-Патшайым ызыыз батыр Саяна ашы…

— Оны сенен баса кім біледі?!

Ханны бл сраты текке бермегенін Оспан-ожа бірден ты. Ол сл ойланып алды да:

— Рабиу-Слтан-Бегім ханым, — деді ырылдай сйлеп. — Ол екі жасты тбі осылуына жан-тнімен тілектес…

«Жо, Рабиу-Слтан-Бегім батыр Саяннан адал екен, йтпесе жиырма тоыздаы жас слу оны кндесіні ызына имас болар… біра бны таы менен неге жасырды? Мнда андай сыр бар? Саянны лыбек мырзаны баласы екенін білсем, ммкін мен оны Сйіншікке атеке етер едім ой. Мндай аыраай, сопаты, иын жадайларда е бктер жол сол болатын еді-ау!».

— Рабиу-Слтан-Бегім алдымен сізден Саянды Сйіншікке ккілташ[32] етуді тінбек болан. Біра жастайынан біріне-бірі наан Глбарам-Патшайым мен Саяндай екі жасты аяды. Егер Саян Сйіншікке ккілташ боланда Глбарам-Патшайымнан мгі кдер зер еді. з арындасын зі алуа Мхаммет пай- амбарды діні рсат етпес еді. Сол себептен сізден ханым оны атеке етуіізді тінді. Сен кнбеді ой. Ал батыр Саянны кім екенін сізге айтуа орыты. йткені ыпша батыры обыланды да сені ызыа ашы… Брібір обыланды транда айдаы бір келімсекке Глбарам-Патшайымды бермейтіні айдан аны ой.

Тоыз торап жол бір жерге келіп тйіседі. Сондай-а сан адамны тадыры кейде осындай бір тстан табысады. Хан з Ордасында тарам-тарам ан тамырларындай тйісіп, айтадан тарасып жатан пия сырлара та алды. ан тамырыны брі келіп бір жрекке йып, айта тарайды. Ордадаы сол жрек білайырды зі ой. Біра сол Орда тынысын, ан тамырларыны алай соып жатанын неге сезбей келген? «Халыты билеместен брын, е алдымен Ордады билей біл. Ордады жман ждырытай берік стай алса, халыты да берік стай аласы» деп лем діретшісі лы Шыысхан бабамыз бекер айтпаан екен, «з Ордамда не болып жатанын сезбегенде де Жнібек пен Керейді халымды алай блдіріп жргенін айдан білейін. Жо, жо, мен алдыменен маымды берік стауым керек».

Хан енді басын ктеріп алды, оырау орнына алаанын шапалатады. йге Баты-ожа узір кірді.

— азір мені ызым Глбарам-Патшайым мен обыланды батырды алып келідер.

«рине, Глбарам-Патшайымды обыландыа осамын. Жазыты ма, жазысыз ба — брібір батыр Саян кінлі. Тыныш жатан арыстан — хан ашуын зі оятты… Демек, Рабиу-Слтан-Бегім кнсіз… Оны кесімін кейінге алдыраным жн болан…»

— Хан ием, таы да айтатын бір аылым бар.

— Ол андай аыл?

— Узіріне сырын білдіріп алан хан апана тскен амен бірдей. Тадыры узіріні олында. Досты ойласа апанынан тарып жібереді, асты ойласа рып алады. йтеуір апанынан оай босатпайды.

— Бны сен маан неге айтып трсы?

— Баты-ожа узірден сатан. Жрт сенен емес одан ора бастапты. Мндай айбар тек ханды з уысында стаан узірді олынан ана келеді.

«Мына сзінде де жан бар секілді. И, Баты-ожа бір сырымды біледі. Жне сыр боланда андай сыр! рине сол сырымды зіме арсы пайдалануа тырысады. Кім біледі пайдаланып та жрген шыар?.. Тра тр!» білайыр таы да зіні сезіктенгіш ылыына ауды. Оны кз алдында, кенет, пия сыбырласып отыран Рабиу-Слтан-Бегім мен Баты-ожа узір елестеп кетті. Одан кейін бйбішесіні кешегі бір зіне деген жылы шырайы есіне тсті. детінше тс мезгілінде хан Рабиу-Слтан-Бегім йіне баран. Жас слу бйбішесі а тотыдай таранып отыран. білайыр йреншікті деті бойынша шымылдыты асына келіп шешіне бастаанында, Рабиу-Слтан-Бегім а мамыты стінен еркелеп трегеліп, аяын ырала басып алтын кесеге шербет йып келген.

— Гераттан жіберіпті. Бы мйізіні нрі оса айнатылан, аяына дейін ішііз, хан ием, — деген.

Хан ішкен. Жне денесі аппа ардай, араат кз слу бйбішесіні жанында деттегісінен анарлым за жатан. Сол бір шатты стте лі де он жеті жасар уылжыан ыза бергісіз осы бір періштедей сйкімді йелін Баты-ожа узірге лтір деп тапсыраны ойынан шыып кеткен. Бар ынтасы сол бір тамаша мезетті уанышын мейлінше соза тсуде болан. ткіншек дниені ызыы да оан дл осы стте марал мйізіні слі осылан шербетті ттті уытындай крінген. Тек осы ызы тез тіп кетпегей деп тілеген.

Ал сол сурет оны кз алдына басаша елестеп кетті. Шербет йылан алтын кесені олына алды. Жанындаы Рабиу-Слтан-Бегім млдір кзіне арай трып кесені тбіне дейін жтып салды. Сйтті де жрегі ртеніп домалай барып лады… «Марал мйізі сліні орнына кішкентай ана кшланы уы осылса не істеймін?! Жо, жо бдан былай арай тым са болан жн. Япырмай, бір ажалдан аман алан екем. зім де сезімге берілгішпін. Шербетті алдыменен Рабиу-Слтан-Бегімні зіне неге іштіріп алмадым? Екіншідей бл естен шыпасын. Жалыз Рабиу-Слтан-Бегім ана емес, ай атыным болса да берер асын, ішкізер сусынын е алдыменен здеріне таттырып круім керек-а!»

— Хан сырын кп білетін узір тірі алуа тиісті емес…

Ойда тран білайыра дйекші сзі алыстан талмаусырап жетті. «И, хан сарайларында бар мірі ткен арт дйекші дрыс айтады. Баты-ожа узір мені е ылмысты сырымды біледі. Сондытан…»

йге кірген шабарман кенет хан ойын бліп жіберді.

— Тасыр хан, лкен бйбішеіз сізге айтуа бата алмай отыр екен. Глбарам-Патшайым ханша кешеден жо… Бір жетіден бері тмендегі елді бйгесіне екі ылады мініп кеткен секілді.

Мндай хабара еті йреніп кеткен хан, абаын да шытан жо.

— обыланды батыр айда екен?