Заговоренный меч (на каз.яз.)

Брын Дшті ыпша, Мауреннахр жерлерінде соыста піл олданылмайтын. Аса Темір Иран мен ндістанны шетін аланнан кейін барып, пілді кей жадайларда Орта Азия хандары жауын орытуа аздап пайдалана бастаан. Бір кезде Самарант, Бар улиеттерінде піл жептуір оан-лоы кшке айналан. Ал білайыр немі Мауреннахр жеріне шабуыла шыанда, ойа шапан асырдай, ол детте хандарыны бтен елге жорыа кеткен кезін адып тратын. алаларын жау алан со, пілдер де ештее істей алмайтын. Демек, Самарант, Барда дл біз айтып тран шата жауынгер пілдер бітуге айналан-ды. Біра зірге лмеген азантай пілдерді зінен де, брын мндай ашулы алып хайуандармен айасып крмеген кшпелі ел сыпайларыны зре-ты алмайтын. Самарантты баындырам деп аттанан баяы алашы рысында здеріне арай дрсе оя берген ш пілден бкіл ыпша жігіттері жки ашан. скерді арт жаында келе жатан білайыр, зын тмсыын оды-солды сілтеп, кіші-гірім йдей боп зіне арай тап берген алып пілді кргенде, не істерін білмей, олындаы найзасын жерге тсіріп алан. Тек ажалдан астындаы жйрік а боз аты таран. Содан бері Аса Темір міратына жататын аланы шаппа болса, е алдымен «жауынгер пілдері жо па екен?» деп срайтын. Жылан шаан адам ала жіпті аттауа орады. Бір рет лердей боп шошып алан білайыр б жолы да сол дадысына салып, піл жайын тптіштеп срап отыран-ды.

— Бкіл Самарант, Бар, Гератта ш-а піл бар, — деді Мамет-Жкі, — о да жорыа шыанда Креханны шатыры мен гаремін алып жреді.

— зге пілдері айда?

— Пілді соыса пайдалану шін оларды жмсай алатын адамдар керек… Брын бл ызметті Иран мен ндістаннан алып келген есірейлер атаратын. Оларды лгені лді, лмегені ебін тауып з жеріне ашып кетті. Иесіз алан пілдерді бділлах астары у беріп лтірді.

— Блары дрыс болан екен! — білайыр Ордасыны шекейлеп сыр- ланан абырасына арады. «ан ткпей істейтін ісіді ан ткпей істе. ан тгіп істер ісі болса алла-таала зі жрдем берсін» деген абыраны жоар- ы ернеуіне оюлап жазылан хадисті тменгі жаына кз жіберді. абырада самсаан ару-жара ілулі тр. Болат наркескен, исы алдаспан, кк рыш сйір шты найза, шойын басты шопар, жаты бірнеше трі… не, анау Исфаан ылышымен Жмады ханны басын алан. не, анау болат сйір найзаны білайыр з олымен Мстафа ханны жрегіне адаан… Хан езу тартып клді. Хадис «ділеттік шін ан тгіп істер ісі болса, алла-таала зі жрдем берсін» дейді. андай жрдем? ан тгуге жаралан осы аруларды олыма статаныны зі алла-тааланы берген жрдемі емес пе? И, солай, жрдемі. Самарант міріні бар пілін улатып лтірткені — о да жрдем! Алла-таала менен жрдемін аяп крген бе, тек сол жрдемдерді дрыс пайдалана білсем боланы ой. Пайамбар аузынан шыан мына хадис та соны айтып тран жо па? Дл солай. Берген сертін бзан бусейітті з обалы зіне. «ан ткпей істейтін ісіді ан ткпей істе» дейді. Мхаммед пайамбарым. Мен ан тгейін деген жо едім, бусейітті зі анымды тк деп тілеп тр ой. Срааны болсын!»

білайыр Мамет-Жкіге тесіле арады.

— Жаыныа жрдем ет дейді ран, мен саан жрдем беруге дайынмын. Біра, ояр екі шартым бар.

Мамет-Жкі басын иді.

— Бірінші шартым — білайыр бл шартты Мамет-Жкіден грі Рабиу-Слтан-Бегімге атынасы бар екенін дейі білдіргісі келгендей, кіші бйбішесіне арады, — бусейіт мені ызымды алан, біра антында трмады. Антын бзаны шін мен одан кегімді алай айтаруым керек?

Рабиу-Слтан-Бегім жымия клді.

— рине, кегі ызыды айтарып алумен бітпейді.

ызы орнына бусейітті бірінші йелінен туан, он ш жасар слу ибадат-Слтан-Бегімін тоалдыа алуы керек.

білайыр айтадан Мамет-Жкіге брылды.

— Бірінші шартым — ибадат-Слтан-Бегім слуды сол ауыздай жарылмаан, шыныдай сынбаан кйінде мені ойныма саласы.

— Уде, тасыр жезде.

— Екінші шартым — бусейіт бзан антты сен орындайтын боласы.

Бнысы бусейіттей емес, сен мені алдамайсы, ле-лгенше баынышты боп тесі дегені еді.

— п, тасыр.

Сол кні білайыр Мамет-Жкіге ертіп, Самаранта Бреке-Слтан мен Бішкенді оланны басаруымен он мы санды ол аттандырды. Атышулы батырларыны да біразын жіберді.

Хан бусейітті орасанда жргенде Самарантты басып алуды блендей иындыа тспейтінін жорамалдады.

Екі апта ткеннен кейін жиырма мы олымен білайыр зі Мауреннахр жеріне арай беттеді.

Кк Орда ханы отыз жылдан астам ханды мірінде астанасын бірнеше жерге кшірген… Сыанаа да ту байлаан. ай лкені баындырса, сол лкеге Ордасын алып баран. Асан айыны Дшті ыпшаты жеріне, не лытауда, не Еділ, Жайы жаасыны бірінде хан Ордасын тікпеді деп ренжуі де осыдан еді. Демек, ол ай жерге хан Ордасын кшірсе де, зіні алашы туын тіккен Орда-Базара айтып орала беретін. Орда-Базар оны тпкілікті астанасына айналан. йтсе де кптен бері осы астанасын млдем тастама ойа бекіген.