Euhgeno Onegin

Amikoj karaj de Ruslano[4]!

Hero' de tiu chi romano

Senantaudire tie chi

Nun prezentighu antau vi:

Onegin, mia bonamiko,

Naskighis che la Nev-a[5] rand',

Samkie eble vi, legant',

Loghante brilis kun efiko!

Min ankau tie lulis sort',

Sed malutilas min la nord'.

III

Bonoficante noblafare

Per shuldoj vivis lia patr'

Kja pro tri baloj chiujare

Li bankrotighis super kadr'.

La sort' Eugenon gardis ame:

Antaue vartis lin M_a_d_a_m_e,

M_o_n_s_i_e_u_r[7] shin anstatauis for.

La knabo estis beltrezor'.

M_o_n_s_i_e_u_r l'_A_b_b_é, mizera franco,

Lin ne turmentis per scienc',

Instruis iel sen tendenc',

Ne tedis per morala ranco,

Riprochis iom por konven'

Kaj akompanis dum promen'.

IV

Kaj kiam la fraulagho brava

Alvenis fine al Eugen',

La tempo de sopiro rava,

M_o_n_s_i_e_u_r pelita estis jen.

Onegin estas nun libera;

Kombita lau la modo vera,

Vestita dande[8] kun orman',

La mondon li ekvidis jam.

Li povis france tre perfekte

Babili lau diversa spec',

Mazurkon dancis kun lertec'

Kaj riverencis belefekte:

La mondo ne bezonis pli

Kaj trovis, ke tre charmas li.

V

Ni chiuj lernis poiome

Pri io ajn kaj iel ajn.

Do per eduko aksiome

Ekbrili povas ni sen shajn'.

Onegin estis lau deklaro

De pretendema jughantaro

Instruitulo, sed pedant'.

Talenton havis li en vant'

De babilad' kun tono prava

Pritrakti chion kaj sen ghen'

Kun la kompetentul-miel'

Silenti dum diskuto grava

Kaj sinjorinojn kun aklam'

Ridigi tuj per epigram'.

VI

La mod' latinon jam fordonis,

Sed, verdirante pri Eugen',

Latinon li iome konis

Por nura epigram-kompren',

Por diri jen pri Juvenalo[9],

En leterfino meti «v_a_l_e»[10]

Kaj li memoris ankau plu

El Eneido[11] versojn du.

Tro multe fosi li ne vervis

En la kronologia polv'

De l' tera evolu-disvolv':

Sed tre atente li konservis

En sia kapo sen erar'

Provizon de anekdotar'.

VII

Ne posedante ech apenau

Pasion de la versa kre',

Li ne kapablis malgrau peno

Distingi jambon de hhore'[12],

Li estis ekonomiisto,

Insultis chiel kun insisto

Li pri Homer' [13] kaj Teokrit'[14]

Sed legis li Adamon Smith[15]

Kaj povis jughi lau deduktoj

Pri plirichigho de la shtat',

Kaj kial restas la bonstat'

Sen or', se estas krudproduktoj.

La patro ne komprenis lin:

Kauciis terojn li sen fin'.

VIII

Pri pluaj de Eugeno konoj

Rakonti mankas temp' al mi;

Sed kion konis li plej bone,

En kio estis li geni',

Kja kio en junagho kara

Por li restadis senkompara

Sufero, ghuo kaj labor'

Dum tuta tago en angor',

Ghi estis la scienco ami,

Pri kiu N_a_s_o[16] en poem'

Laudkantis kaj pro kio mem

Finigi devis plej senfame

Brilintan sian vivon li

En stepoj for de Itali'[17].

IX

[Che ni turmentoj koraj fruas —

Chi tiu charma trompa van',

Nin ne natur' pri am' instraus,

Sed S_t_a_ë_l au plu C_h_a_t_e_a_u_b_r_i_a_n_d[19].

La vivon scii ni avidas,

Ni en romanoj ghin ekvidas;

Ekscias ni kun superflu',

Sed kun neniu fakta ghu'.

Antauirante la naturon,

Ni malutilas al felich',

Kaj tro malfrue sen sufich'

La jun' postsekvas amplezuron.

Onegin provis tion mem

Kun granda sperto ghis ekstrem'.][20]

X

Li frue povis hipokriti,

Jhaluzi, logi per esper',

Malkonvinkigi, kredagiti,

Lamenti kvazau en sincer',

Fiera shajni, antentema,

Jen kun indiferent' ekstrema!

Jen kiom dolcha plensilent',

Jen kiom flama elokvent',

En korleteroj stil' facila!

Spirante je unika am',

Li sin forgesi povus jam!

Rigardo lia estis brila,

Agora, sed en iu foj'

Prudente larma en malghoj'!

XI

Li povis sin shajnigi nova,

Mirigi onin per shercad',

Timigi per sufer' bontrova,

Amuzi per agrabla flat',

Minuton kapti de korsento

Kaj venki per pasia tento

La antaujughon de l' virgagh',

Senvol-kareson al vizagh'

Atendi, peti dolchan ghuon,

Auskulti batojn de la kor',

Shin persekuti, hor' post hor',

Kaj jen atingi rendevuon

Kaj poste en izol' che si

Instrui shin pri la pasi'!

XII

Li frue lerte jam petolis

Kun spertulinoj de l' ammor',

Kaj kiam li ekstermi volis

Rivalojn iujn siajn for,

Ho, kiom pike li intrigis!

Ho, kiajn retojn li pretigis!

Sed vi, edzaro kun solid',

Kun li amikis en konfid':

Karesis lin jen edzo ruza,

Dischiplo bona de F_a_u_b_l_a_s[21],

Jen maljunulo en okaz'

Au jen kornoportant' amuza,

Kontenta chiam pri l' edzin,

Shatanta manghon kaj mem sin.

XIII

Tre lerte povis li altiri

Rigardon pian de vidvin'

Kaj rughaghante (ekkonspiri)

Kun shi lau trafa celkombin',

(Per shajna senlertec') allogi

.............................................

Per falsa fiedec' kun art'

Kaj per senkulpa juna ard'.

Li sciis pri platona amo

Diskuti por prepar' de min'

(Pupludi kun malsaghulin')

Kaj per subita epigramo

Eksplodkonsterni kaj en fin'

.............................................][22]

XIV

[Chi tiel dorlotito lerta

Gardanto de grenejo, kat'

Shtelrampas jen al mus' malsperta,

Jen sternas kushe sin en plat',

Jen ekripozas, sin ne trudas,

Jen volvas sin, jen voston ludas,

Akrigas ungojn kun venen'

Kaj tuj la muson kaptas jen.

Chi tiel same lup' malsata

Eliras iam el arbar'

Kaj vagas chirkau la shafar'

Kun hundoj sen atent' pashtata.

Dorm' regas. Tiam la bandit'

Shafidon kaptas en subit'.][23]

XV

Okazis ofte, en mateno

Leterojn legis li en lit'.

Chu la invitoj? Jes, almenau

Al tri vesperoj la invit'.

Jen balo, jen infana festo.

Do kie preferindas esto?

Unue kien? Lau vok'

Sukcesu li en chiu lok'.