Фаўст

Вось і прычына — шлях адкрыць вайне
І даказаць, што трон належыць мне,
Што ў бітве гэтай я — салдат,
Які сустрэчы з ворагамі рад,
Які адважна прыме бой
І пераможа, як герой.
Калі б я радцаў занядбаў падказку,
Ужо цяпер я ззяў бы ў німбе бляску!
Бо так прадвыракла мая планіда,
Што мне дарога к подзвігу адкрыта,
Што разграмлю я ворагаў ушчэнт,
І мне — не страшны гэты прэтэндэнт.
Не, я не выпушчу цяпер удачу —
Пачатак шляху подзвігам адзначу,
Раней я сніў аб славе на вайне,
І вось яна даецца ў рукі мне!

(Пасылае герольдаў выклікаць на бой самазванца.)

У ваходзіць Фаўст у латах і ў шаломе з прыспушчаным забралам. Трое Дужых, узброеныя і апранутыя, як у папярэдняй сцэне.

Фаўст

Пачатак добры маем — з ласкі бога!
І пэўнай справе трэба засцярога.
Душой і сэрцам горцы — мастакі,
Таму і лёгка ім чытаць прыроду,
І што ў цяжар раўніннаму народу,
Дык горцам — як само ідзе з рукі.
Сярод уцёсаў горных і правалаў
Яны адкрылі залежы металаў
І ў кузнях, неўтаймоўныя заўжды,
З расплаўленай на вогнішчы руды
Гатуюць сумесі, рыхтуюць газ,
Каб новае адкрыць. Не першы раз
Гаспадары пячор і скалаў
Ствараюць цуды з рэдкіх мінералаў
І праз крышталь празрысты і маўклівы
Усе на свеце бачаць цуды й дзівы.

Імператар

Я чуў, адважны муж, што ты сказаў,
Але ўжо час нам перайсці да спраў.

Фаўст

Твой прыяцель — нурсійскі некрамант^{246}

—Ён твой слуга надзейны і гарант.
Згадай: калі агонь смаліў паленні
І ўжо лізаў варажбіту калені,
Тады не бог альбо нячысты дух,
А ты яму рассек пакут ланцуг.
Дык хай вялікасць ваша прыме
Падзяку за выратаванне ў Рыме.
Забыў сябе ён з той гадзіны,
І клопат у яго цяпер адзіны,
Каб ты не быў ніколі ў горы,
Каб дзеянням тваім спрыялі зоры.
Паслаў ён нас крывёй служыць і потам
І быць табе апорай і аплотам.
Павер, што тупасць цэрквы меж не знае,—
Разумны чын вядзьмарствам называе.

Імператар

Вітаць бы мы жадалі найчасцей
У радасныя дні гасцей.
Але стакроць хай будзе пахвалёны,
Хто з дапамогаю у час шалёны,
Каб не пакінуць у ліхой бядзе,
Як лепшы прыяцель ідзе,
Той, хто без страху і вагання
За нас ідзе ў агонь змагання.
Але прашу пакуль не агаляць мячы —
Яшчэ паспеем ворагаў сячы,
Расправіцца са здраднікам паганым.
Павінен я ацэнку даць вайсковым планам.
Я так хачу! Вам гэта кажа цар —
Ваш палкаводзец і ўладар!
А самазванца, што ўзмуціў народ,
Я растапчу, а з ім — ягоны зброд!
Каб ведалі наперад — не дазволю
Васалам папіраць царову волю.

Фаўст