Фаўст

Прыемна ворагу адсекчы галаву,
А падстаўляць сваю пад булаву
Ці ёсць, мой пане, рацыя, рахуба? —
Яна ж нам цэлая куды больш люба.
Навошта цела нам без галавы?
Яна засне — тады і цела спіць,
Яна баліць — і ў целе ўсё баліць,
Яна здаровая — здаровы й вы!
Вось тут якраз рука сваё вяршыць:
Падыме шчыт, каб сэрца засланіць,
Пасля ж ускіне грозны меч,
Удар! — і галава злятае з плеч.
І вось ужо здаволены герой
На грудзі ворагу ступіў нагой!

Імператар

Такі ўжо ў гневе я ўтрапёны,
Што растаптаў бы труп ягоны.

Герольды (вярнуўшыся)

На змаганне выклік горды
Быў бясплённы і пусты.
Кпінамі сустрэлі орды,
Гады рвалі жываты:
«Ваш каролік, — нам са смехам
Адказала гэта голь,—
Ад раскошы з глузду з’ехаў,
Толькі й звання, што кароль!»

Фаўст

Што выклік супастатам не прыняты,
На руку нам — наплачацца пракляты!
Спрыяльны час. Аддай загад,
І будзе біты дзёрзкі гад.

Імператар

Мой обергенерал тут слова скажа!

(Галоўнакамандуючаму.)

Выконвай доўг, камандуй, княжа!

Галоўнакамандуючы

Увага! Правае крыло — у бой!
Хай левы фланг праціўніка спасуе
Перад напорам сілы маладой,
Якая ворага з зямлёй здрасуе.

Фаўст

Герою мужнаму дазволь тады
Умацаваць сабой адважныя рады:
Хай ён памножыць воінскую славу
І знойдзе на мяцежнікаў управу.

(Паказвае на правага.)

Даўбайла (выступаючы наперад)

Хто твар у твар прымае бой,
Накрыецца нагамі той,
Павернецца ж каторы тылам,
Накорміцца зямлёй і пылам,
А следам слаўныя жаўнеры
Давершаць справу ў поўнай меры —
І ворагі сплывуць крывёй
І захлынуцца ў ёй…

(Адыходзіць.)

Галоўнакамандуючы

Удар у цэнтры будзе нечаканы,
Ён дасца штабу ворагаў у знакі,
Іх стратэгічныя парушыць планы
І папярэдзіць, пэўна, контратакі.

Фаўст (паказваючы на сярэдняга)

І гэты паслужыць табе гатовы!
Лаўкач! Ён на бягу сарве падковы!

Хапайла(выступаючы наперад)

Адвагу царская дружына
З рабункам спалучаць павінна.
Хай стануць мэтаю куфры
У самазванцавым шатры,
Стаяць нядоўга будзе ён —
Сам павяду я легіён.

Заграбуха (маркітантка, тулячыся да Хапайлы)

Хоць і не жонка я яму,
Але другога не прыму,
Бо я і ноччу, я і ўдзень
Хаджу ў баях за ім як цень!
Калі жанчына грабіць, — то
З ёй не зраўняецца ніхто!
Я — самы жорсткі марадзёр!
Наперад, войска! На шацёр!

Абое адыходзяць.

Галоўнакамандуючы

На левы фланг, відаць, мяркуе вораг
Абрушыць моцны ўдар. Але
І ў нас яшчэ не мокры порах —
Мы горнае трымаем дэфіле.

Фаўст (паказваючы на левага)

Мой трэці доблесную раць
Павінен вам падмацаваць.

Трымайла (выступаючы наперад)

За левы фланг свой будзь спакойны,—
Са мною толькі й весці войны:
Калі ўжо нешта мы бяром,
Таго не выб’е з рук і гром.

(Адыходзіць.)

Мефістофель(апускаючыся з гары)