Фаўст

Відаць, азёрнай маладзіцы
Паспелі птахі пакланіцца,
Бо ўжо струменіцца вада.
Дзе быў сухі кустарнік ніцы,
Раптоўна сталі біць крыніцы,—
Ідзе на ворага бяда.

Мефістофель

Ад гэтых штук і ў смельчака
Са страху задрыжыць рука.

Фаўст

Ужо вада зліваецца ў патокі,
З цяснін плыве на дол шырокі,
Клубіцца, стогне і раве,
На скалы пырскае ашмоццем пены
Ці праз круты парог каменны
Каскадам рушыцца і глебу рве.
Цяпер няма патрэбы ў абароне,
Бо ў гэтай прорве ўсё патоне! —
Я сам ад страху аж трымчу.

Мефістофель

Спалохаўся? Відовішчы такія
Заўсёды душы ўражваюць людскія,—
А я гляджу і рагачу.
Скрозь мітусня, гайсанне без канца,
А хто й на сушы ўжо дае нырца,
Бо думаюць, што тонуць у вадзе —
Варожы стан у жудасці гудзе.
Такую ўчворыў я пацеху,
Хоць ты бяры і мры ад смеху.

(Крумкачы вяртаюцца.)

Хвалю за службу, крумкачы!
Вы зноў павінны памагчы:
Хутчэй у кузні! Там ля горна,
Дзе ад куродыму ўсё чорна,
Куюць метал і камень карлы,
Над імі вогненныя барвы.
Няхай яны агонь бліскучы
Скуюць, траскучы і пякучы,
Скуюць няхай мне прамяні!
Хоць бо дрыготкія зарніцы,
Падучых зорак бліскавіцы
Улетку — невялікі цуд,
Аднак жа светлякоў мігценне
І знічак на зямлі сіпенне
Усё-такі памогуць тут!
Здабудзьце вы мне гэта просьбай,
А ў крайнім выпадку і — грозьбай.

Крумкачы ляцяць. Усё робіцца, як загадана.

Заслала цемра стан варожы,
Заселі войскі ў бездарожжы,
А светлякі ў цямноцці ночы
Мігцяць і пырскаюць у вочы.
Цяпер для поўнага разгрому
Нам не хапае толькі грому.

Фаўст

Старая зброя з рыцарскіх скляпоў
Цяпер няхай паслужыць зноў,—
Няхай гудзе, трызвоніць і бразгоча
І ў зман праціўнікаў угоніць!

Мефістофель

Як добра ўсё і як дарэчы
У міжусобнай калатнечы!
Нібы ў далёкай даўніне,
Калі, сустрэўшыся ў чарговай сечы,
Шукалі гвэльфы й гібеліны
Рашэння спрэчак у вайне,
Так сёння рыцары павінны
Рахункі зводзіць і рахубы
На полі марнае загубы,
А ўсе інтрыгі, спрэчкі партый
Даюць чарцям у рукі карты.
Бо сатана ж усім на злосць
Дурных пад’юджвае, як хоча,
Дурныя б’юцца, ён рагоча —
Вось гэта ісціна і ёсць.

У аркестры баявітае бязладдзе, якое паступова пераходзіць у бадзёрыя маршавыя матывы.

Шацёр самазванца

Трон, багатае ўбранне.

Хапайла. Заграбуха.

Заграбуха

Мы першыя ўзялі шацёр.

Хапайла

Ніхто нас бокам не адцёр.

Заграбуха

Якія скарбішчы ляжаць!
З чаго пачаць і чым канчаць!

Хапайла

Паўнютка-поўна — зброя, крам!
Што браць, не ведаю і сам!

Заграбуха

На цвёрдым мы ў паходах спім,
Дык я вазьму сабе кілім.

Хапайла

Вось булава; калі абрушу,
Адразу выб’ю ўпрочкі душу.

Заграбуха

Вось тонкі шоўк, а вунь сает —
Якраз што трэба для кабет.

Хапайла (бярэ булаву)