Фаўст

Каханак — ён дурны як бот:
Павесіць сонейка на плот
Сваёй каханцы на забавы.

(Выходзіць.)

Дом суседкі {54}

Марта (адна)

Мой любы муж, — гасподзь няхай
Яму адчыніць дзверы ў рай,—
Пакінуў нашу старану
І тут мяне адным адну;
Бог сведка — я яго кахала,
Нічым яго не засмучала.

(Плача.)

Відаць, загінуў дзесь у чыстым полі,
А я без сведак не здабуду волі.

Уваходзіць Маргарыта.

Маргарыта

Ах, пані Марта!

Марта

            Грэтхен, што з табою?

Маргарыта

Ніяк сябе не супакою:
Такога не было ніколі ў нас —
Знайшла я зноў шкатулку ўчора
У скрыні. Колькі ў ёй акрас,
Аздоб усякіх, пацерак да ўбору —
Аж расказаць я не магу!

Марта

Пра гэта матцы ні гу-гу,
Бо зноў папу якому ўпора.

Маргарыта

Ах, як прыгожа! Як удала!

Марта(убіраючы яе)

Табе, дзяўчо, пашанцавала.

Маргарыта

А што з таго, нічога ж не надзену
На шпацыр, у царкву ў нядзелю.

Марта

Ну, і няхай, суседачка, няхай —
Ты да мяне і ў будні забягай:
Надзенеш тут — нам радасць будзе.
Пасля пакажашся на людзі
Пры выпадку — на фэсце ці на балі
За рэччу рэч пакажаш па чарзе:
То бранзалетку, то каралі,
А матка хай сабе грызе,
Бо нам бліжэй свае рахубы,
А ёй мы неяк загаворым зубы.

Маргарыта

Але адно мне ўсё ж — загадка:
Хто шчодры так на дабрыню?

Стук у дзверы.

Прапала! Божа! Гэта ж матка!

Марта (глядзіць пад фіранку)

Там незнаёмы — адчыню!

Уваходзіць Мефістофель.

Мефістофель

Прашу пакорна дараваць,
Што вас пасмеў патурбаваць.

(З павагай адступае перад Маргарытай.)

Паклон прыміце, пані Швертлейн, і пашану.

Марта

Я гаспадыня тут! Што трэба пану?

Мефістофель(ціха да яе)

Прабачце мне, што я не ў час:
З візітам дама ў вас якраз.
З дазволу пані я гатоў
Зайсці пасля абеду зноў.

Марта (уголас Маргарыце)

Пан далучыў цябе да знаці —
А гэта гонар беднаму дзіцяці!

Маргарыта

О, я не знатная асоба,
Пан вельмі добры ці ў гуморы —
На мне не ўласная аздоба.

Мефістофель

Ах, я мяркую не па ўборы —
Манеры вашы і пагляд…
Дык мне застацца? Вельмі рад.

Марта

А з чым прыйшлі вы ў хату нашу?

Мефістофель

Благая вестка, і к таму ж
Баюся я, што вас уражу:
Сканаў ваш небарака муж.

Марта

Памёр? Каханенькі! Мой мілы!
Няма яго! О божа, дай мне сілы!

Маргарыта

Уцешцеся, гасподзь не кіне вас.

Мефістофель

Дазвольце ж, я пачну мой сумны сказ.

Маргарыта

Я б не жыла і не любіла,
Мяне б няшчасце загубіла.

Мефістофель

Ай кіньце, гояцца любыя раны.

Марта

Расказвайце ж, дзе мілы пахаваны.

Мефістофель

У Падуі паклаў ён голаў
На крылы лёгкія анёлаў
І з храма ўгодніка Антона^{55}
Узнёсся да святога трона.

Марта

І гэта ўсё? Усё дачыста?

Мефістофель

Навошта, кажа, енкі, плач,
Закажаце малебнаў трыста —
І больш ніякіх перадач!

Марта