Фаўст

Не можа быць! Такі даход!
Жабрак які і той пад спод
У торбу лепшае кладзе,
Ці мала з кіем вёрст ідзе,
І недапіць ён рады і пасціцца,
А ў дом не прыйдзе без гасцінца!

Мефістофель

Мадам, я спачуваю шчыра.
Ваш муж ашчадны быў мужчына,
Пра жонку ўспамінаў сваю
І наракаў ён на няўдачу.

Маргарыта

Ах, людзі бедныя, я плачу!
Я рэквіем яму спяю,
Маліцца буду кожны ранак.

Мефістофель

У вас, дзіця, не кроў, а пунш…
Хай вам дастанецца прыгожы муж…

Маргарыта

Ах, што вы!

Мефістофель

                   …рыцар верны і каханак.
Хто не сп’янее ў млосным дыме,
Калі такую ясачку абдыме!

Маргарыта

Парушыць звычай нам — не можна.

Мефістофель

Так, гэта робяць асцярожна…

Марта

Расказвайце ж!

Мефістофель

                       Вясёлага тут мала:
Не на радзіме і не ў родным доме —
Сярод чужых людзей ды на гнілой саломе
З малітвай смерць сустрэў. Жыў як папала,
А паміраў у шчырай веры.
«Як ненавіджу, — скардзіўся, — хімеры
Свайго мінулага і подлую душонку,
Што занядбаў ганебна дом і жонку;
Не перажыць мне гэтага ўспаміну —
Даруй, даруй, што я цябе пакіну».

Марта

Мой добры муж, я даравала!

Мефістофель

Казаў: «Бог сведка! Грэшніца яна!»

Марта

І гэта ў смертны час казаць! Мана!

Мефістофель

Напэўна ж, смерць апанавала,
Дык сам не ведаў, што пляце,
Казаў: «Падумаць пра дзяцей,
Пра чорны хлеб падумаць трэба,
А там яшчэ ім даць да хлеба,—
Самому — што перападзе».

Марта

Змяняў любоў маю, душы ад’яда,
І ўрэшце — пакарана здрада.

Мефістофель

О не — набожны быў абраннік ваш,
Кахаў вас шчыра і аддана,
Казаў: «Як з Мальты адплылі,
Я памаліўся за сям’ю.
Малітву бог пачуў маю,
Бо мы ўзялі на абардаж
Фрэгат турэцкага султана,
Што скарбы вёз з чужой зямлі.
І я за храбрасць атрымаў…»

Марта

Ага! Дык, можа, недзе закапаў?

Мефістофель

Развеяў вецер; ля прычала
Яго ў Неапалі страчала
Паненка здатная. Любоўнай ласкі
Яму хапіла па завязкі.
Шкада, вядома, што расплата
Прыйшла, бадай што, ранавата.^{56}

Марта

Ах, шэльма! Злодзей! Хітры хлус!
Мяне тут гне галеча, гора,
А ён не можа без спакус.

Мефістофель

Таму, як бачыце, загінуў скора.
А я дык не тужыў бы дужа,
Ў жалобе пахадзіў бы год,
А там — прыгледзеў бы другога мужа.

Марта

Не ўлічыш загадзя выгод!
Яно б няблага, толькі, дружа,
Мужчын свабодных не відно.
А мой па свеце швэндаўся чагосьці,
Любіў чужое піць віно,
Чужых жанок і гульні ў косці.

Мефістофель

А вы адно ў адно, што клін да кліна!
Калі не заступаў дарогі вам
Да ўцех, якімі ласаваўся сам,
Вам не жыццё было — маліна.
З такой умовай, маладзіца,
І мы патрапілі б згадзіцца.

Марта

А пан, па-мойму, з добрым перцам.

Мефістофель(сам сабе)

Пара ўцякаць. А бабка — ліха фунт:
Гатова чорта — у хамут!

(Маргарыце.)

А што ў паненкі? Як там з сэрцам?