Камандзіроўка ў сваім горадзе

— Павёз, дарэчы, напярэдадні кражы. А што тут агульнага ў гэтых двух фактах, і я не ведаю,— адказаў Янушкевіч.— У Шумейкаў яшчэ дачка ёсць, незамужняя.

— Летам скончыла інстытут. У Канапацкіх рэдка бывае, з хлопцам у яе ўзаемнай сімпатыі няма.

— Хто яшчэ варты ўвагі?

— Я і ў гэтых сумняваюся, Пётр Пятровіч, а вы яшчэ.

— Падсунуў ты мне задачку, капітан.

— Хутчэй вы мне, таварыш падпалкоўнік,— засмяяўся Пугацэвіч.

— Ну-ну, мая пасада ўсё-такі большая, не выскаляйся,— ён паклаў рукі на стол, як збіраючыся устаць і раптам спытаў:— А чаго муляўся паважаны Леў Сідаравіч?

— Сам над гэтым галаву ламаю, ды і паказацца магло,— з прыкрасцю прамовіў старшы оперупаўнаважаны: ён жа, здаецца, ужо казаў пра гэта.

— Магло, магло. А каб не мроілася абы-што, паспрабуй аднавіць апошнія перад кражай хаця б дня тры-чатыры. Хто заходзіў, чаго, нават калі па соль або запалкі. Не лянуйся яшчэ раз пагаварыць з усімі, каго ведаем. І гаспадарамі, і знаёмымі. Асабліва з Гаруновічам. З ім можаш больш канкрэтна, і характарыстыка, як ты сцвярджаеш, станоўчая, і да сям'і блізкі. А пра другую кражу пагаворым, калі «пікап» установіце.

5

Рабіць крок насустрач не спатрэбілася. Мая асоба такі выклікала цікавасць. Пётр Пятровіч сапраўды псіхолаг. Я сядзеў з глыбакадумным выглядам, уставіўшыся на ліст паперы, дзе паспеў вывесці толькі адзін радок, але і той адразу ж закрэсліў, што сведчыла пра сур'ёзныя творчыя пакуты. І ў гэты момант Лебедзеў грузна павярнуўся — аж крэсла зарыпела — да мяне.

— Цікуем? — падміргнуў ён, ківаючы на Фею-Наташу. На яго хударлявым твары нават пракінулася спагада.

Вядома, я чакаў, што некалі мы так ці інакш «закантачым», прычым ён клюне на мае вершы. Іначай навошта трымаць на стале часопіс? Намёк на заляцанні агарошыў неспадзяванасцю, і я не адразу скеміў, што такі повад для нашага асабістага знаёмства будзе зусім не горшы. Сапраўды, чаму не падыграць гатым цікаўным хлопцам у тым, што ім больш зразумела? Ну, а з Феяй пастараюся ўтрымаць мяжу, бо дзяўчына яна ўвогуле неблагая і крыўды не заслугоўвае.

— Нічога ў цябе, пан паэт, з гэтай цыбатай нескладзёхай не атрымаецца,— рассмяяўся Лебедзеў, нахіліўшыся бліжэй да мяне. Следам заўсміхаўся Самсонаў, бяскрыўдна, спачувальна, і нават Грыгаровіч выціснуў з сябе нешта накшталт усмешкі.

— Чаму? — Абурэнне маё было шчырым, аб сабе я быў не такой ужо кепскай думкі. Ды і Лебедзеў, хаця пазіраў быццам бы прыветна, чамусьці здаўся мне непрыемным, нахабным.— Што я — пень?

— Цюлень! — засмяяўся Лебедзеў.— Трэці вечар вачамі ясі, а пагладзіць баішся.

Ага, мяне, значыцца, прыкмецілі яшчэ ў першы дзень. Выдатна!

— Чуў, што паэты — чокнутыя, але каб так, прабачце…— гэта не было павучанне. Хутчэй за ўсё Лебедзеў проста не разумеў, як можна захапляцца дзяўчынай здаля.— Пакліч — з радасцю пабяжыць. За Алегам, за Федзькам,— ён матлянуў галавой у бок Самсонава і Грыгаровіча.— Хочаш, прадэманструю?

Зрэшты, з Наташай, можа, яно і так, бо, на жаль, чаго не бывае наогул. Дзяўчаты ў асяроддзі Лебедзевых правілаў не надта строгіх. За аплочаны вечар у рэстаране куды хочаш пойдуць. I гэта дае яму падставу зняважліва ставіцца да ўсіх. А мне, на жаль, зараз не мазгі яму на месца ставіць трэба, а дамагацца збліжэння. I я паглядзеў недаверліва.

— Э-э,— ён задаволена выскаліўся.— Не буду лезці грубымі ботамі ў тваю далікатную душу. Мне твая Натка патрэбна, як зайцу абмежавальнік хуткасці, калі за ім воўк гоніцца. Табе ж хацеў паспрыяць.

— Спатрэбіцца — сам зраблю,— буркнуў я, аднак не надта сярдзіта, і кінуў леер: — А што гэта ты мне ў апекуны наймаешся?

Лебедзеў нахмурыўся. На твары з’явілася нешта жорсткае, упартае. Узяў з майго стала часопіс, пачаў гартаць. Дайшоўшы да старонкі з маім партрэтам, нечакана сказаў:

— Бач ты, сапраўды вершаплёт. А я думаў, ты дзеўкам мазгі пудрыш. Павел Гарбаценка… Дык вось, паэт, зарубі сабе на носе: я сам наймаю! Усвядоміў? — Ён расслабіўся і зрабіўся ранейшым насмешліва-нахабным хлопцам, якому ўсё да ліхтара.— Калі так, мы з табой паладзім. Мне вальнадумцы падабаюцца. Канчай платоніку,— зноў кіўнуў на Фею, якая ў касе выбівала чэкі,— акунём цябе ў жыццё, сапраўднае. Да гэтага, здаецца, вас крытыка заклікае.

— У калгас паедзем? — іранічна спытаў я. Не варта было разыгрываць бяззубае цялё. Сваіх падатлівых дружбакоў ён, пэўна, не вельмі шанаваў.

Лебедзеў зарагатаў.

— Малайчына! Паехалі б, але там пакуль што рэстаранаў няма. А месца акцёра дзе? У буфеце! Сячэш?

— А-а, вы акцёры? — усміхнуўся я, акінуўшы дапытлівым позіркам Грыгаровіча і Самсонава.

— У жыцці, у жыцці,— Лебедзеў паляпаў мяне па плячы.— Нат, радасць мая, рахунак паэта — мне!

— Ты часам не мецэнат тутэйшы? — Я паклаў на пустую талерачку траяк. Напышліва растлумачыў: — Служыцелі муз маюць свой гонар!

Ён не пакрыўдзіўся, адно пацікавіўся:

— Вершы кормяць?

Я паціснуў плячамі: маўляў, не надта.

— А нас — Самсонаў,— развесяліўся раптам Лебедзеў.— Мэблевы магазін — гэта не рэдакцыя. Возьмеш, Алекс, паэта ў падручныя?