Камандзіроўка ў сваім горадзе

Шчыра кажучы, я не перакананы, што Лебедзеў і кампанія перспектыўная версія. Хаця, вядома, сумненні на маіх паводзінах не адбіваюцца. Гэта я так, у вольную хвіліну разважаю сам з сабой. Працаваць над версіяй буду сумленна. Тым болей што ў жыцці гэтых хлопцаў не ўсё чыста. Адзін Грыгаровіч, можа, свае заробленыя грошы прапівае. Самсонаў — махлюе. I ў Лебедзева ж не магнітафонны склад. Пры яго замашках грошай трэба шмат, ён у кампаніі важак і саступаць сваё становішча не збіраецца. Працаваць ён не любіць і не ўмее, прычым не хавае гэтага. Утрыманцам таксама сябе не лічыць і тых, у каго грошай няма, зневажае — вунь як адазваўся тады ў бары пра смаркатых юнцоў. Сасункі, маўляў, сваіх чырвонцаў не маюць. А ён мае? Ведае, дзе ўзяць? Так што рана або позна нам усё роўна давядзецца ім заняцца. Толькі лепш бы раней, хаця я менавіта ў дачыненні да Лебедзева ў прафілактыку не надта веру. Спазніліся. У яго ўжо цэлае філасофскае абгрунтаванне свайго жыцця маецца: не хоча быць падобным на астатніх, «не мяне, я наймаю». Далей, як кажуць, няма куды. Я заўсёды дзівіўся з тунеядцаў, з тых, хто жыве за чужы кошт. Што б яны самі аб сабе ні казалі, існаванне ў іх нейкае жывёльнае, бессэнсоўнае. Ні сабе ні іншым. Толькі тае і радасці, што п’юць: учора, сёння, спадзяюцца, і заўтра. Фінал жа ўрэшце аднолькавы, сумны, нават калі абыдзецца без калоніі.

Уверх па рацэ, папярэджваючы перарывістым гудком найбольш адчайных купальшчыкаў, прайшоў буксір з трыма баржамі, гружанымі дробным жоўтым пяском. Па спакойнай, як нерухомай, вадзяной гладзі пакаціліся пругкія хвалі, заплёскаліся ля маіх ног. Я падхапіўся, адышоў на ўсякі выпадак за валун. I наогул буксір падняў мяне ў час. Не магу ж я спазняцца і прымушаць дзяўчат у кафэ няўцямна пазіраць на мой пусты стол, на які яны таксама прыдумалі ставіць таблічку «заняты».

Сышчыку Гарбаценку адсутнасць Лебедзева прынесла непакой, пачынаючаму паэту Гарбаценку — нечаканы плён. Сядзеў я вечар, другі, а тады міжволі рука пацягнулася да алоўка, аловак да паперы, і цяпер Лебедзева магу сустрэць новай нізкай вершаў. Між іншым, з намёкам яму — пра пошукі месца ў жыцці, хаця ён хутчэй за ўсё, прачытаўшы, сказаў бы: «Газета».

Першае, што кінулася мне ў вочы, калі я адхінуў шчыльную аксамітную парцьеру ў кафэ, была шыльда «заняты» не на маім, суседнім стале. Ай ды Наташка, адкуль чэрпае інфармацыю? Павітаўся з дзяўчатамі, папалохаў, што лета канчаецца, і пайшоў спакойна сабе да свайго месца.

У кафэ было пуста. Афіцыянткі, як звычайна, гаманілі за службовым сталом. Я выцягнуў з кейса паперу і ручку. Аддрукаваныя на машынцы вершы паклаў побач, на ўсякі выпадак, калі хто зацікавіцца. Суседзі з’явяцца гадзіне а сёмай, дык хай ведаюць, што ні на іх адных свет клінам сышоўся. Неўзабаве я ўжо думаў пра вершы. Прызвычаіўся ўсё-такі да гэтых нятворчых умоў. Пацягваў каву і рыфмаваў. Калі ўжо клалася на паперы трэцяя страфа, раптам пачуў насмешлівае:

— Табе 6 з маім бацькам пагаварыць!

Падняў галаву. Нахіліўшыся, Сямён разглядаў старонку з вершам.

Не выказваючы эмоцый, нібы мне ўсё роўна, што ён тут, спытаў:

— Пра што?

— Вось пра гэта,— пастукаў пальцам па спісанай паперы.— Палітінфармацыя.

Дайшло, значыць! А бацька ў яго, няйначай, чалавек правільны, хаця і не перадаў сыну свае перакананні. Прагледзеў, кажуць, у такіх выпадках. Ці не надта слаба? Сын жа, не тоячыся, насміхаецца з бацькавых поглядаў. Я заступіўся за Лебедзева-старэйшага. Паэт Гарбаценка інакш не мог зрабіць.

— Твой продак, Сямён, відаць, разумны чалавек.

— Рыбак рыбака… Чуў такое? — ён усміхнуўся і нахмурыўся.— Я з інстытута збег, бо не люблю лекцый. Усёк?

— Цябе, мабыць, лірыка за душу хапае? — Я ведаў, што — не, ды хай выкажацца.

— Хіба я падобны на слюнцяя? — Сямён расправіў плечы.— Але тут не чытацкая канферэнцыя. Згадкі свае пакінь сабе. А сам давай да нас, адзначым сустрэчу. Мы даўнавата не бачыліся.

— А праўда…— я нібы толькі зараз уцяміў, што іх некалькі дзён не было.— Дзе вас насіла?

— Там ужо няма,— засмяяўся Сямён. Мінулы раз, можа, яны з Самсонавым і грэліся на паўднёвым сонцы, аднак толькі не зараз. Калі і счарнелі крыху, то не ад загару, а стомы.

Адмаўляцца не выпадала. Запхнуў у кейс паперу і пасунуўся з крэслам, прыхапіўшы сваю каву.

Лебедзеў паківаў галавой:

— Няма ў цябе размаху, паэт, шырыні душы. Улічы, абмежаванасць — тормаз для творчага чалавека,

— Нішто,— адмахнуўся я,— друкуюць.

— За гэта ты мне і любы,— запэўніў Лебедэеў, адначасова падаючы знак Наташы,— не цярплю, калі вакол пасрэднасці.

Я перасмыкнуў плячамі — гульня гульней. а перад хлопцамі няёмка.

— Не пра іх казана,— Сямён паклаў мне руку на плячо, ціскануў. А ён не дурань, кажучы яго любімым словам, усёк.— Разумееш, часам хочацца інтэлектуальнай прадухі. Нечага высокага…

— Схадзі ў тэатр, на канцэрт.

— Сімфанічнай музыкі? Спаць лепш у ложку, з краляй. Так, Нат? — Ён падміргнуў афіцыянтцы, якая цярпліва чакала заказу.

Дзяўчына сумелася, пачырванела.

Сямён зарагатаў: