Камандзіроўка ў сваім горадзе

Паказвацца не спяшаюся. Кладуся на тахту і бяру кнігу. Але не чытаецца. У думках — сумятня. Што я прамяняў вольнае існаванне паэта на празаічную міліцэйскую службу, маці Сямёна, напэўна, расказала сыну. Што міліцыя звужае яго кола, Лебедзеву таксама вядома. Пугацэвіч з Акулікам тэму для роздуму ў гэтым сэнсе яму падкінулі: сястру дапыталі, магнітафон забралі, а яго — не выклікалі. Тут і дурань здагадаецца, што дабываюць дрказы, на чымсці ловяць. Сямён, зрабіўшы злачынства жыццёвым крэда, галавасты, ён і шляхі адступлення не мог не распрацаваць. Праўда, з пазіцыі злодзея і яго філасофіі. І няўцям яму, што для Акуліка і Пугацэвіча яго хітрыкі — семкі. Ды так Лебедзеву самім лёсам наканавана: кожны злачынца разлічвае быць мудрэйшым за сышчыка, забываючыся пра старую як свет ісціну, што колькі вяртвачцы не віцца...

Сямён не заходзіць да мяне. Ці не выпытвае нешта ў гаспадара? Нахабнік! Падазраю прычыну смеласці. У Лебедзевых дача побач з пракуроравай, не выключана, што на вечарах чаі разам ганяюць, а па святах, можа, і што мацнейшае. І жонкі, можа, за градкі не пасварыліся. Але магнітафон — рэчавы доказ, яго не адкінеш. Хаця пры Сямёнавым спрыце ад аднаго магнітафона адбрахацца можна. Маўляў, купіў у чужога дзядзькі. А кражу на Падлеснай вуліцы возьме на сябе Грыгаровіч, дасведчаны, што адзін злодзей — не група, пакаранне меньшае.

Так, Сямён хітры. Аднак мае таварышы закінулі далей. Ён спадзяецца, напэўна, што ж Федзькам удадзіў, Вялеська перасадзіць неспакойны час у раёне і выпадзе з поля нашага зроку. Не ведае ён, што на стале у Акуліка ляжаць паказанні, ад якіх адкараскацца вельмі не проста.

Мае развагі перапыняе гаспадар. Ён прасоўвае галаву ў дзверы і кажа:

— Тут да вас прыйшлі…

Быццам нехаця спускаю ногі на падлогу, намацваю тапачкі і тады цікаўлюся:

— Хто там такі нясмелы? Дзяўчына?

Гаспадар не паспявае адказаць. Чужыя рукі адсоўваюць яго ўбок.

— Прывітанне, лайдак! — бадзёра з парога крычыць Сямён, бадай, залішне бадзёра, можна было б і спакайней.

Свой адрас я некалі назваў Лебедзеву мімаходам, не думаючы, што запомніць. А ён, запаслівы чалавек, узяў на заметку. Абачлівы. Гучна дзіўлюся:

— Сэ-эм! Якім ветрам? Як знайшоў?

Лебедзеў садзіцца ў крэсла, усміхаецца:

— Чалавек не іголка. Дасягненні дваццатага веку і не такія цуды дазваляюць.

Кладу кнігу на стол, вінюся:

— Прабач, я па-хатняму.

Знімаю з вешалкі касцюм і выходжу ў калідор.

— Інтэлігент,— нясецца мне наўздагон,— давай, давай!

Праз хвіліну я вярнуўся прыбраны. Тое, што я паспеў перахапіць у гаспадыні на ўсякі выпадак дваццацьпятку, Лебедзеву ведаць неабавязкова.

— Да тваіх паслуг.

Сямён агледзеў мяне з галавы да ног, быццам ад майго выгляду нешта залежала ў ягоных планах, адабральна хмыкнуў. Пакруціўшы галавой па баках, праявіў цікаўнасць:

— Колькі каштуе гэта мястовішча?

— Тры чырвонцы, як лёду,— скарджуся, успомніўшы сваю з ім сустрэчу ў мікрараёне.— I ўсе выгоды ў двары.

— Не ўмееш жыць, паэт, у воблаках лунаеш,— выказаў ён свой погляд на мой побыт, задаволіўся і прапанаваў: — Рушым!

— Куды?

— Не ў музей, вядома,— ён зарагатаў.— Месца акцёра дзе? У буфеце. «Дняпро» цябе задаволіць?

— Тлум,— моршчуся я.— Ужо лепш да Наташкі.

— Табе Валькі мала? — Ён падміргвае.

За жартам, аднак, улоўліваецца нешта іншае. Нібы прапанова не так сабе, а з падтэкстам, прычым важным для яго.

Паколькі я не адмаўляюся і не згаджаюся, Сямён рашуча адмятае сумненні:

— Не дапушчу, каб надзея нашай культуры сканала ад суму ў правінцыяльным кафэ!

— Скажаш! — на ўсякі выпадак муляюся я — такі аванс!

— I сам яшчэ не ўсё наканаванае выпіў,— смяецца Сямён,— калымага на вуліцы!

Балбатун. Шырокая натура. Ці не з чвэрць гадзіны таксі трымаў. Праўда, не за свае мазалём нажытыя грошы. Але мне, у якой бы якасці Сямён мяне ні бачыў, гэта яшчэ невядома. Таму асуджаю неашчаднасць.

— Манеты, шаноўны, на тое існуюць, каб траціць іх сабе на радасць,— выдае ён чарговую сваю сентэнцыю.

Ледзь не дадаю, што тыя самыя манеты спачатку трэба зарабіць. Стрымліваюся. Сёння мне ўжо нельга паводзіць сябе па-ранейшаму. Я не ўяўляю, з якой нагоды ён прывалокся. Наўрад ці не мае, акрамя мяне, з кім выпіць. Тут іншая задума.

У рэстаране нас ужо чакае стол. Нават закуска расстаўлена: сталічны салат, вяндліна з зялёным гарошкам, памідоры. На дзве персоны. Загадзя паклапаціўся!

— Няўжо ў мой гонар прыём? Шыкоўна! — насмешліва кажу і падзываю афіцыянтку.— Калі ласка, яшчэ рыбнае асарці. А што там пад закусь? Памяняйце на «Белага аіста».

Даражэйшага каньяку ў нашым рэстаране не водзіцца. Піць я, вядома, не збіраюся, проста трэба перашыкаваць Сямёна, не пашкодзіць. Бяру крэсла, з якога можна бачыць паўзалы з уваходам, запрашаю садзіцца Сямёна. Карацей кажучы, паводжу сябе па-гаспадарску..

Ён праглынуў гэта, нават не ашчэрыўся. Цзіўна. Усё-такі яму нешта трэба. Нішто, выявіцца. Кепска толькі, што, мабыць, давядзецца цэлы вечар прасядзець з ім сам-насам.

Звычайна Лебедзева за язык цягнуць не трэба было. I самаўпэўненасці яму не займаць. Ён ніколі надта не задумваўся, пра што гаварыць. Перакананы, што кожнае ягонае слова мае і вагу, і сэнс.