Сезимдер карыбайт

– Ээ, мрбек, быйыл кзд йлнбс болбойт, – деди жанына келген Сарыбай.

– Таажезде, мен али ойлоно элекмин…

– Эмнеге, эми сен жигит болду, жыйырмага чыгып калды, йлнр маалы келди. Таеже да оорукчан болуп калды, жардам берип келин жумшатса жакшы болот эле, балам.

– Байкаштырып крйн, таажезде.

– Ошент, эми сен чо жигитси, атаа да бир барып койсо жакшы болмок, оолбогон адам болбойт, жакшы сз, жакшы мамиле керек. Тейит Чынарканды жакшы крч, кийинки аялдары ошондой болбосо керек, ойго алдырып койгон экен. Бир барып, учурашып кел ээ, айлыгы тийгенде.

– Макул.

– Кандай кнд болсо дагы, кандай адам болбосун ал сенин ата, сен анын канысы, аны ошол азаптан сууруп чыгып адам катарына кошушу керек. Ата-энени жээриген ата-бабабыздын салтында жок, орусташып кетип, элдин пейили згрп, салтты-динди бузуп эле карыларыбыз карылар йн тшп жатпайбы, – деп Сарыбай бир топко чейин акыл айтты.

– Мейли, атамдын акыбалы тигил экен, бир туугандары кабар алып койбоду. Сиздерге ыраазымын, мени багып чоойтуп эми йлнтбз деп жатасыздар, атады кара деп акыл-насаат айтасыз.

– Эми алардын да шарты болбой жаткандыр, таарыныч-кекти каапырга бер деп коюшат бизде, сен ктрмд бол, балам.

– Айтканыызга ыраазымын, иштейин, анан барып келем.

– Ошондой кыл, быйыл Кумаш экд з-з жайыарга орундатып койсом, бир-эки жылда Узагым чоойот. Мектебин бтп алса совхозго эле трактирис кылам аны. Кой, тамак бышса ичип алып, эс алалы.

йг киришсе Кумарб баарын даярдап жаткан экен. Бала-чакасы болуп тамактанып, кнмдк оокат-тиричилиги жннд сйлшп жатышты.

– Сен балдарга энчилеген козуну айтасыбы? – деди Уларкан жаткандан кийин.

– Ооба, мага бергиле деп барганым жок, эми балдар чоойду, беш кой, бир торпокту алалы доолап, – деп Сарыбай клп калды. – Эмдигиче кайнага берген торпок беш торпок тууп койгондур, козулар кой болмоктон болду да.

– Ооба, ошолорду башында неге ойлонбодук экен? Алып алгыла деген былтыр.

– Атасынын гр, дегеле жутунбаптырбыз да, байбиче?

– Кудай берет.

Ошентип мамыр-жумур й-блд кайрадан клк чыгып, бактылуу балалыктын жылмаюусу менен ата-эненин сйс бири-бирин толуктап, мрдн кызыкчылыгына батып, ар бир кн майрамдай сезиле баштады. Сарыбай айткандай эле кайнагасы Болотбекке барып, андан музоолуу уй алып келди. Туугандарынан улак, кой-козусун алып, Текебай деген койчуга кошуп койду.

Досу Болсунбек жай ортосунда й-блс менен келип калды. Аларды козу союп, колунан келишинче коноктошту. Уулун кргн Кумарб негедир толкунданып алды. «Ата-энем эмне десе ошомун да, Жакин жакшынакай бала экен, чанып кайда бармак элем. Мадайыма жазып койсо кайда качмакмын», – деп ойлоп, кайра-кайра кзгг каранып, бою-башын тзнд. Илберики кыймылдап, тамак-ашты ирээти менен киргизип берип жатты. Болсунбектин аялы Фарида шакылдаган неме экен, Кумарбн карап:

– Кызым, кел отур, биз менен тамактанчы, – деди.

– Жо-ок, отура берииздер, – деп кыз ыйбаа кыла сыртка чыгып кетти.

Болсунбек баласына башын ийкей: «Бар, тааныш», – дегендей белги берди эле, Кумарбнн артынан ал дагы чыкты. мрбек шорпо куюп, эт туурап отурган, ичинен кызганып ара чыдап отурду.

– Кудай буйруса, балдардын насиптери биригип, мамилеси жакшы болуп кетсе бат эле йлнтл, убакытты созгондо эмне, – деди Болсунбек бапылдап.

– Адегенде эки бала бири-бирин жакшылап таанып, жактырышып калса калганы биздин колдо эмеспи, досум, бала кездеги кыялдарыбыз ишке ашса кандай кубаныч.

– Ашыкпагыла эми, балдар бири-бирин жактырабы-жокпу, убакыт крстт. Андан кр тамактан алгыла, канча жылдан бери бири-бириерди крбй сагынышып калгандырсыар? – деп Уларкан клп калды.

– Ай, ошону айтса, биз кыз экенбиз да, кандай гана ынак курбуларыбыз менен кршпй да калдык, силер болсо досум бар, катышпасам болбойт деп эле айдап жнйср, – деп Фарида аны срп калды.

– Ооба десе, эгерде сен экбз бир кездеги курбума кудалашалы десек, ушулар макул болмок беле?

– Кайдан, бизди уккусу да келмек эмес.

– Эркекти кудай бир сйп жаратып койгон тура, – деди Уларкан каткырып.

– Эркектер чынында бала жаратып, бак-бак сйлгндн башка дегеле эмнеге жарайт ыя? – Фарида Уларканды коштоп каткырганда Болсунбек аларды карап ормойду.

– Ой-оой, бу катындар эмне дейт ыя, атадын кр- ай!

– Булар сйлй берет, ырасында биздин сз булар чн закон да, эми кээде з ойлорун айтып алышсын, – деп Сарыбай карс-карс клд.

Ошол убакта сыртта Кумарб менен Жакин сйлшп турушту.

– Кумарб, сени менен таанышканыма абдан кубанычтуумун, – деп Жакин кызды жылмая карады.

– Мен дагы, – деди Кумарб уялыкы жер карап.

– Жигити барбы, Кумарб?

– Болушу ммкн, зздкч?

– Мен ата-энемдин каалаганына йлнм го.

– Эмнеге?

– Анткени мен ата-энемдин сзн кайтаргым келбейт, алар да мага жакшылыктан башка каалабасын билем.

– Жркт кантесиз?

– Жркт бир кезде бир жашаган, – деп Жакин ойлуу аны карады.

Ушул кезде анын кздрнн кыз жалтанып кетти.

– Эмне болду эле?

– Анын мр кыска экен…

– Жаман болуптур.

– Айла жок, башка салганды ктрбск бир арга барбы.

– Андан кийин башканы сйгн жоксузбу?

– Жргм бош, ммкн болсо сйлшп туралы.

– Убакыт болсо.

– Ата-энелерибиз биз чн кам крп жатышат, алардын мтн акташыбыз керек го дейм…

– Ким билет, балким тагдырыбыз таптакыр башкачадыр…

– Билбейм.