Перайшо╝шы Чорта╝ мост, Альжбета апынулася ╝ той частцы Овельска, якая звалася 'Блокам╕'. Лёгкай, таропкай хадою крочыла яна ╝здо╝ж праспекта Лен╕на, на як╕м был╕ сканцэнтраваны грамадск╕я ╕ культурныя ╝становы мястэчка: ДК ╕мя 50-годдзя Рэвалюцы╕ (будынак у стыл╕ 'савецкага клас╕цызму' з антычным╕ калонам╕), рэстаран 'Брэст', як╕ местачко╝цы называл╕ 'Бухарэст', маючы на ╝вазе не стал╕цу Румын╕╕, а сугучны дзеясло╝, ун╕вермаг 'Кастрычн╕цк╕' з каляровым пано на фасадзе, з якога паз╕ра╝ усмешл╕вы Лен╕н з гваздз╕ком у пятл╕цы, ╕ к╕натэатр 'Камсамолец', чыё зашклёнае фае упрыгожва╝ в╕траж у барвовых танах: камсамолец-будзёнавец з праб╕тым сэрцам ляжа╝ на зямл╕, раск╕ну╝шы рук╕, над ╕м сх╕ля╝ся верны конь з калматай грывай, у ясным небе зара дагарала, а ╝ся кампаз╕цыя па╝тарала сюжэт карц╕ны 'Смерць па╝станца' ╤пал╕та Гара╝скага.
Каля к╕натэатра Альжбета спын╕лася. Людзей на╝кол не было - пэ╝на, ужо распача╝ся сеанс, ╕ ╝се был╕ ╝ к╕назале. Перад зашклёным╕ дзвярыма тапта╝ся тольк╕ хлопец гадо╝ шаснаццац╕-сямнаццац╕, апрануты занадта лёгка для з╕мнага надвор'я - у скуранцы ╕ патрапаных джынсах. Ён стая╝, трымаючы рук╕ ╝ к╕шэнях, ╕ глядзе╝ на с╕нюю аф╕шу з раскладам к╕напаказа╝.
-- Леан╕д, --- пакл╕кала Альжбета.
Хлопец здрыгану╝ся ╕, абярну╝шыся, з╕рну╝ на яе. Ён усм╕ха╝ся.
-- Дз╕ця ж маё гаротнае, -- прамов╕ла Альжбета напа╝голасу.
Набл╕з╕╝шыся да яго, жанчына сц╕снула яго ╝ абдымках, прытул╕ла да сябе, правяла далонню па ягоных валасах. 'Божухна, як час ляц╕ць, -- м╕льганула ╝ яе, -- зус╕м ужо дарослы...'
-- Як там мама? - спытала яна.
-- Як звычайна, -- адказа╝ ён безуважна.
Альжбета ╝здыхнула. Верка за╝сёды была слабая, ╕ за гэты час н╕чога не змян╕лася. Наглытаецца з рання сва╕х таблетак ╕ цэлы дзень глядз╕ць серыялы, адз╕н за друг╕м. Рэча╕снасць здаецца ёй невыноснай, ╕ яна мяркуе, што ад гэтай рэча╕снасц╕ можна схавацца, проста заплюшчы╝шы вочы. Так ╕ жыве з заплюшчаным╕ вачам╕. Хаця дол╕ яе не пазайздросц╕ш. Спачатку сына пахавала, потым мужа. Альжбета ╕х памятала. Старэйшаньк╕, Аляксей, бы╝ добры хлопец, а вось памерлы Сашка, Верк╕н мужык, бы╝ найрэдк╕м поскудзем. Зрэшты, Альжбета за╝сёды адчувала непрыязнасць да гэтага адста╝нога аф╕цар'я, што п╕шчом лезе ╝ 'С╕нявокую', тут ╕м, бач ты, камфортна, адчуваюць сябе, як дома. Вось тольк╕ тутэйшыя ╕м жыць зам╕наюць, пад нагам╕ блытаюцца, ╕х нават шыльды на тутэйшай мове абураюць - ма╝ля╝, што яшчэ за халера, у Купала╝ск╕м тэатры сва╕м ╕х вешайце - хоць абвешайцеся, а на вул╕цах, дзе людз╕ ходзяць, няма чаго!.. Усе яны аднолькавыя, ╕ Сашка бы╝ гэтк╕ жа. А вось сыны ╝ яго харошыя. Был╕ кал╕сьц╕...
Альжбета адступ╕ла на крок, агледзела яго з ног да галавы - вусны сс╕нелыя ад холаду, куртка расшп╕лена, пад ёй заношаны швэдар. Аляксея памерлага швэдар. Гэтк╕ адмысловы пратэст супраць г╕бел╕ брата, з якой Леан╕д так ╕ не зм╕ры╝ся.
-- Ты б цяплей апрана╝ся, Лёня, -- сказала яна з папрокам.
-- Ды н╕чога. Я нармальна, -- адказа╝ ён.
У ягоным голасе чулася ╝партасць. Альжбета не стрымала ╝смешк╕. Лёня за╝сёды бы╝ з норавам, гэтак жа, як ╕ Аляксей. Нарав╕стасць гэту Сашка до╝га з яго выб╕ва╝. ╤ дамогся ╝сётк╕ свайго, пералама╝ аб калена.
-- Чакай...
Яна апусц╕ла руку ╝ к╕шэнь кажуха ╕ выцягнула адтуль штосьц╕ накшталт кудменя - пляскаты каменьчык з прасв╕драванай адтул╕най, у якую бы╝ працягнуты тонк╕ скураны шнурок. На каменьчыку была выграв╕равана выява стыл╕заванай руны, падобнай да хваёвай гал╕нк╕ з пяцю атожылкам╕ - тры зверху, два зн╕зу. Альжбета ╝зяла Леан╕да за руку ╕ ╝клала каменьчык ╝ яго далонь.
-- Трымай.
-- Навошта? - спыта╝ ён.
-- Леан╕д, твая мац╕ да мяне звярнулася. Упершыню за стольк╕ гадо╝. 'Альжбета, кажа, ратуй, не дай ╕м заб╕ць яго'. Я хачу дапамагчы. Усё гэта можна спын╕ць.
Ён мо╝чк╕ глядзе╝ на каменьчык, як╕ ляжа╝ на ягонай далон╕. Раптам рука яго сутрагава тарганулася, ╕ кудмень упа╝ у снег. Альжбета хутка падхап╕ла яго ╕ працягнула Леан╕ду.
-- Вазьм╕.
Ён адступ╕╝.
-- Ты гэта не спын╕ш, -- прагавары╝ ён.
Голас гуча╝ абыякава, але ╝ ╕м адчувалася пагроза.
Альжбета зраб╕ла крок да яго ╕ загаварыла мякка ╕ цярпл╕ва, як гавораць з дзецьм╕ альбо вар'ятам╕:
-- Леан╕д, я вам не вораг. Я хачу дапамагчы. Вам абодвум. ╤ табе, ╕...╤ншаму. Мне вядома, чаго ён патрабуе. Ён гэта атрымае. Але тольк╕ пры ╝мове, што цябе не заб'юць раней. Яна заб╕вае, ты ведаеш. Ты ╝жо адчу╝ на сябе яе ╝дар. Гэты каменьчык - кудмень, абярог. Пакуль ён з табой, яна н╕чога табе не зроб╕ць. Так ты будзеш у бяспецы ╕ здолееш дапамагчы ╤ншаму. Ты ж жадаеш гэтага? Жадаеш, ц╕ не так? ╤ я таксама. Жадаю яму дапамагчы.
Альжбета казала няпра╝ду, ╕ ёй было брыдка ╝сведамляць, што яна хлус╕ць Леан╕ду, для каго яна заставалася, бадай што, адз╕ным чалавекам, якому ён яшчэ давяра╝. ╤ напэ╝на, хлусня гэта здалася яму перакана╝чай, таму што кудмень ён усётк╕ ╝зя╝.
-------------
* Адчытка (экзарцызм) -- чын малiтвасло╝я╝ i свяшчэннадзеяння╝ для выгнання злога духа з чалавека.
**Маецца на ╝вазе нос Панурга, 'вечнага студэнта', круцяля ╕ прайдз╕света (Франсуа Рабле, 'Гарганцюа ╕ Пантагруэль')
20. Уп╕р