Buddho e sua doktrino

Duktus ni tro fore citar la precepti por la membri dil frataro; li esas reguli quin la praktikado demonstris esar utila e helpiva por atingar la skopo. E mem ta precepti ne obligas la membri dum la tota vivo; se irgu trovas ke lu ne povas obediar li, o ke lu repentas adherir al frataro, lu esas tote libera livar ol e rikomencar lua antea vivo e profesiono; nulu desprizas pro to, nek la monaki, nek la laiki. En kelka landi, exemple Burma e Siam, esas mem kustumo, ke omnu, mem la princi, adheras al frataro dum kelka tempo por kustumeskar su vivar tamaniere e konocar bone la vivo di Bhikkhu, e per to lernar estimar li. La frataro existas ankore nun e konseque esas la maxim anciena ordeno dil mondo.

Kelka remarki generala.

Hike me volas mencionar kelki del ofte audita objecioni kontre la Buddhismo e refutar kelka prejudiki.

Ib audas ofte ke la esenco dil Buddhismo esas pesimista, ma to ne esas justa. La Buddhismo esas nek optimista nek pesimista, ma evitas ta du extremi e docas la verajo qua esas inter la du. Ni ja vidis, ke la sereneso esas stando, quan on devas anke flegar por avancar vers la skopo. Inter la moyeni por arivar al skopo esas la tale dicita sep Membri di la Lumizado, ed un de ta membri esas joyo. (La altri esas: spirit-akuteso, energio, deskovro dil verajo, meditado, koncentrado, ataraxio). Ed inter la Quar Sublima Meditadi uno de li devas facesar kun joyoza kordio, quale me balde montros. To ne semblas tre pesimista. Fakte on bezonas nur observar Buddhista populo, quale la Burmani, por konvinkesar ke li esas nule pesimista, ma kontree felica, joyoza e kontenta. Anke dum religioza festi, exemple la ja mencionita plen-luna nokti, la homi ne prenas mieno di «povra pekeri», ma li esas serena e gaya.

Altra reprocho, quan on facas al Buddhismo esas, ke ol paralizas l'energio, ke on divas indolenta, ke on devas nur meditar quiete e ne bezonas laborar. Nulo esas plu nejusta; abstraktite la fakto, ke intensa meditado esas tre penoza laboro, la Buddhismo iterante insistas ye diligenteso, e blamas l'ociemeso. Maxim bone on povas pruvar to per kelka textal citaji: «Me konocas nulo qua duktas tante a lo mala e diminutas tante lo bona kam frivoleso, ociemeso, nemoderateso, nekontenteso; me konocas nulo qua duktas tante a lo bona e diminutas lo mala kam l'energio.» - «Plu bona esus vivar nur un dio ed agar energioze, kam vivar cent yari en indolenteso ed ociemeso.» - «Indolenteso esas sordigo.» - «Ke vere muskuli, pelo e tendini kun osti, karno e sango kontraktesez e sikesez, ante ke me abandonez mea energio, ante ke me atingez omno quo povas atingesar per homal perseverado, energio ed esforco.» - Fakte justa esforco esas un del ok parti dil nobla voyo, e la maniero quale ol esas explikita montras, ke on bezonas konstanta serioza energio. E ni jus vidis, ke l'energio esas un del sep membri di la Lumizado. Ulfoye ulu questionis Buddho, pro quo on nomizas lua dicipuli kombatanti, e Buddho respondis: «Pro ke ni kombatas por alta vertuo, por alta aspiri, por alta sajeso.» Certe la kombato esas direktita a su ipsa, ma to esas la maxim desfacila kombato e bezonas la maxim granda esforco e persistado. E mem ti, qui ja atingis la skopo e ne plus bezonas kombatar kontre sua propra pasioni, duras laborar, docante la doktrino e montrante la beleso di ta stando. Li duras agar, ma ne plus pro egoismo, ma pro amo ad omna enti, quale Buddho facis til la lasta dio di sua vivo.