Гаспадар

Антонавіч. Усё, што ты бачыш, сваімі рукамі, сумленна. А не адабраеш. І ты, дачка, так думаеш, па вачах бачу. Значыць, на словах вы быццам падтрымліваеце пастановы аб асабістых гаспадарках, а ў душы да іх ставіцеся насцярожана. Так?

Новікава (не адразу). Пасля вайны я была ў дзіцячым доме. Побач — вялізны сад. Аднойчы хлапчукі палезлі цераз плот, ірваць яблыкі. Гаспадар пагнаўся, кінуў палена — у галаву… Брата не стала.

Кацярына. Ай-яй-яй!

Новікава. На ўсё жыццё — паўгалодны дзіцячы дом і сытае багацце за высокім плотам…

Кацярына. Ешце! Бацька, налівай!

Новікава. Досыць! Скажыце, за што людзі любяць Зязюлю?

Кацярына. Ён нас паважае.

Новікава. Паважае?

Кацярына. Я так сама сабе думаю, ды я не пра тое, што ён для нас шмат робіць — другія старшыні таксама… А ў душэўным разуменні! Таму, калі Іванавіч папросіць, любы для яго ўсё зробіць!

Антонавіч. Іванавіч моцны ў аўтарыцеце! Не проста вам будзе яго зваліць!

Кацярына. Дачушка, а чаго яго здымаць? Да Іванавіча — жабракамі хадзілі… Галынка!

Новікава (задуменна, уздыхнуўшы). Калгас можа даваць значна больш!

Увайшоў Міхась. Убачыўшы гасцей, разгубіўся.

Міхась. Добры дзень у хату.

Кацярына. Добры дзень, калі не жартуеш.

Міхась (гледзячы па баках). Да вас… мой… сабака не забягаў?

Антонавіч. Усю ноч пад акном хтосьці скуголіў, спаць не даваў.

Міхась. А, ну я пайду. Можа, ён на ферме?

Новікава. Куды падзеўся старшыня?

Міхась (адвёў вочы, паціснуў плячыма). Алена Мікалаеўна, паўплывайце на «Сельгастэхніку». Трактар пасля рамонту на дарозе разваліўся! Што гэта такое?!

Новікава. Прымем меры.

Кацярына. Паабедай з намі.

Міхась. Не, я пайду! (Пайшоў.)

Кацярына. Бацька! Вечна ўлезеш!

Антонавіч. Усю ноч пад акном песні галёкаў! Але зяцёк быў бы талковы!

Ляшчук. Дык у чым справа?

Кацярына. Таня наша з гонарам!

Ляшчук. Прыгажуня!

Антонавіч. Вырасла дзеўка.

Новікава. Ну што ж, нам пара. Дзякуй за пачастунак.

Карціна дзевятая

Ляшчук даганяе Валянціну.

Ляшчук. Валянціна, пачакай! Мне спадабалася тваё ўчарашняе выступленне.

Валянціна (з усмешкай). Няўжо?

Ляшчук. Не тое, што гаварыла, а як — усхвалявана, з тэмпераментам…

Дзесьці чуецца радыё.

Памятаеш? Наша мелодыя… Пяць гадоў назад я любіў, а ты пакахала другога…

Валянціна. Ты любіў, Сярожа, толькі сябе.

Ляшчук. Няпраўда! Валянціна, пры вобласці ствараецца эксперыментальная гаспадарка. Патрэбен моцны эканаміст. Хачу прапанаваць цябе.

Валянціна. Не трэба.

Ляшчук. Што я магу для цябе зрабіць?

Валянціна. Не чапай Пятра Іванавіча, добра?

Ляшчук. А ён мне не патрэбны! Мой клопат — малако!

Валянціна. Вось і цудоўна! (Пайшла.)

Таіса падышла да дзвярэй канторы, але, перш чым увайсці, памарудзіла — хацела пагутарыць з Новікавай сам-насам. Выйшаў Ляшчук.

Ляшчук. А, «карэспандэнт»!.. Як здарылася, доктар, што ў горадзе мы не сустрэліся?

Таіса (развяла рукамі). Гэта мой недахоп. Урачоў шмат, а начальнік упраўлення адзін!

Ляшчук. Такіх, як вы, шмат?!

Таіса кінула на яго знішчальны позірк.

На сходзе былі такія актыўныя!

Таіса. Праўда! Благі характар — люблю ўмешвацца.

Ляшчук. Мне здаецца, доктар, што вы ўмешваецеся не ў свае справы.

Таіса. Межы сучаснай медыцыны настолькі пашырыліся…

Ляшчук (усміхнуўся, любуючыся гэтай дасканалай жанчынай). Чым вы ўсіх заварожваеце?

Таіса. Вось гэтым пальцам. Паклічу — бягуць… (Накіроўваецца да дзвярэй.)

Ляшчук. Памятайце, вы можаце ўскладніць яго становішча. (Пайшоў.)

Таіса. Вы дайшлі і да гэтага? А здавалася — такі імпазантны… (Яна пастукала, увайшла.) Дазвольце?

Новікава (размаўляючы па тэлефоне, жэстам прапанавала сесці). Аляксей Міхайлавіч, гаспадарка атрымала салідныя прэміі, а дагаворных абавязацельстваў… Хіба гэта партнёрства? Даю чатыры дні. Не можаце? Падавайце заяву. (Паклала трубку, паглядзела на Таісу.)

Таіса. Мяне завуць Таіса. Таіса Цімафееўна. Я ўрач.

Новікава. Вы тут працуеце?

Таіса. У горадзе. Але хворых кансультую па ўсім раёне.

Новікава. Слухаю вас.

Таіса. У адносінах да Зязюлі — вялікая несправядлівасць!

Новікава. Жонка?

Таіса (пакруціла галавой). Няма прыгожага слова для мяне…

Новікава. Каханне?

Таіса. Калі б! Нешта большае.