Гаспадар

Да Тані падыходзіць Міхась, сарамліва глядзіць, бянтэжыцца. Таня з усмешкай пазірае.

Міхась. Іванавіч сказаў, каб я ўзяў паўкабана.

Таня. Паўкабана? Бяры пілу, злаві кабана і пілуй… Табе трэба на склад. Што ты тут топчашся?

Выцершы ўспацелы лоб, Міхась выходзіць. Таня задуменна глядзіць услед. Вяртаецца Зязюля.

Зязюля. Чыя гэта машына пыліць? О, гэтага яшчэ не хапала…

Набліжаецца шум легкавой машыны, адчыніліся і ляпнулі дзверцы. З’яўляецца Таіса. Таня пайшла.

Звар’яцела! На таксі? Толькі ўрачы могуць сабе гэта дазволіць!

Таіса (цмокнула яго ў шчаку). Дарэчы, заплаці за машыну.

Зязюля дастаў бумажнік, выйшаў за кулісу. Аддаляецца шум машыны. Вяртаецца Зязюля, разглядае апусцелы бумажнік, круціць галавой, хавае ў кішэню.

Зязюля. Аднак!

Таіса. Дык вось яна, Галынка! (Не ідзе — ляціць.)

Зязюля. Па грыбы, па арэхі?

Таіса. Водпуск! Магу я распараджацца, як мне хочацца?

Зязюля (кісла). Рады табе страшэнна!

З памяшкання выходзіць Харытончык, убачыў жонку, ад нечаканасці спыніўся. Таіса яго не бачыць.

Таіса. Займайся справамі. Я кошка, якая сама па сабе… Прывезла таблеткі — сёння спатрэбяцца… Па адной тры разы.

Зязюля неадрыўна глядзіць на Харытончыка. Таіса павярнулася.

Харытон? О-ля-ля!

Харытончык (нервова). Добры дзень, Таіса. Як дачка?

Таіса. У парадку. Не мог выбраць другі калгас?

Харытончык (уздыхнуў.) Былі такія сваты, што нельга было адмовіцца.

Таіса (паглядзела на яго з пагардай). Зразумела! Працягвайце, хлопчыкі, свае гульні. Хачу наведаць хворых. Бранзалет?

Зязюля. Нашу, нашу. (Паказаў.)

Таіса, напяваючы, пайшла. Мужчыны глядзяць адзін на аднаго.

Харытончык (горка пажартаваў). Раней былі дуэлі.

Зязюля. Я прывёз цудоўнае чэшскае піва! І таранку. Хто больш вып’е?

Харытончык. Кідаеце пальчатку?

Зязюля і Харытончык п’юць піва.

Зязюля. А ракаў у нас — кошыкамі! Табе тут спадабаецца. Харытон, я пакажу ўсе слабыя месцы гаспадаркі. Раскажу, на чым можна пагарэць, страціць рэнтабельнасць… Пі піва.

Харытончык (хвалюецца). Дзякуй, я шмат не п’ю!

Зязюля. А я алкаголік, так?.. Калі не раскрыць тайную механіку, маленькія хітрыкі — у трубу! Але — адна ўмова. Дакладней, просьба. Не згаджайся на комплекс, пакуль не адбудуеш КБА, кацельню, водаправод…

Харытончык (разглядае бранзалет на яго руцэ). Гэта так важна?

Зязюля. Інакш людзі пастаянна будуць успамінаць мяне. А табе з імі працаваць.

Харытончык. Не абяцаю. У мяне свае планы. (Раптам узяў бутэльку каньяку, адкаркаваў, пачаў шчодра разліваць у шклянкі.)

Зязюля. Ці варта? Наперадзе работа.

Харытончык (не звярнуўшы ўвагі, залпам выпіў). Пётр Іванавіч, вы прыйшлі потым… Але… Ці можаце… Чаму пайшла? Горача кахаў…

Зязюля (уважліва паглядзеў, пакруціў калматай галавой). Я толькі ведаю, што паважае. А чаму пайшла — думаю, і сама… Жанчыны!

Харытончык (усміхнуўся). Паважае… (Разбіў шклянку.)

Зязюля. Ого! Ха… Харытон, табе патрэбен вопытны лоцман. Стаўлю яшчэ дзве бутэлькі піва. Вазьмі намеснікам.

Харытончык. За дзве бутэлькі?

Зязюля. Тры бутэлькі! Намеснік-кансультант.

Харытончык. І за пяць не згодзен. У адной гаспадарцы нам будзе цесна.

Зязюля. Каб не прыйшлося табе пашкадаваць… Такое піва рэдка дзе знойдзеш.

Карціна пятая

Вечар. Па ўсім сяле гучыць музыка. Раптоўна яна абрываецца, і звонкі дзявочы голас аб’яўляе: «Увага! Праз трыццаць мінут у Доме культуры пачнецца справаздачна-выбарны сход праўлення калгаса». Зноў гучыць музыка. Насустрач адна адной ідуць пажылая сялянка Кацярына і Таня, яе дачка.

Таня. Мам, ты куды?

Кацярына. Хацела выступіць, а трэба на ферму.

Таня. Хочаш, зноў падмяню?