Недапісаная кніга

Няволя

Самая страшная кара — няволя,

Часамі страшней за імгненную смерць.
Зона маўчання без сценаў i столі,
Дзе нельга ні плакаць, ні голасна пець,

Дзе нельга кахаць i сустрэцца з каханым,

Дзе ўлічана кожнае слова i крок,
Дзе бачыць цябе цераз мушку нагана
Забойца, гатовы націснуць курок.

Жахлівае ўсё засталося у мінулым,

А памяць раптоўна душу апячэ,
Як толькі дакоціцца плачам i гулам
Няволя, што недзе лютуе яшчэ.

Вярэдзяць душу успаміны да болю,

I я праклінаю любую няволю.

25/V—93

Тост

Раней пілі за ты x, хто ў моры,

Каго дратуюць штормы i мароз,
Цяпер я п'ю за тых, хто ў горы
Не выплакаўся да апошніх слёз.

«Але наўрад ці выпіць давядзецца», —

З мяне барыга рыначны смяецца, —
Каб свята чаркаю адзначыць,
Патрэбна тыдні тры ішачыць».

Збяру «ваўкоў» i вып'ю чарку

За вечную гарэтніцу-ўдаву,
За рукі змардаванае даяркі,
За кошт якой жывуць усе i я жыву,

І за настаўніцу, што слепіць вочы

Над сшыткамі i глупствам справаздач,
Што ў класе усміхаецца, а ноччу
Ніхто яе не чуе горкі плач.

За вокнамі заходзіцца завея,

І дамавік грукоча па страсе,
А прыгажуня юная сівее
І, не расцвіўшы, вяне пакрысе.

Я п'ю адзін не з радасці, а з гора,

Што скрозь развал, нястачы, недарод,
За тых, каму бяссілле i пакора
Наканавалі безнадзейны звод.

Я п'ю за тую, што не стане маці,

Сагнутую у дваццаць восем год,
І горка плачу, бо у кожнай страце
Знікае мой даверлівы народ.

Няма шампанскага, дык вып'ем квас

За ваша будучае i за вас.

16/Х—93

У сацлагеры

Я ўсё яшчэ ў сацлагеры жыву:

Кіруюць тыя ж Саўкі ды Мараты
І тлумяць, як тлумілі галаву
Марксізму дактары i кандыдаты.

Яны ж здавалі некалі залікі,

І кожны практыку з тэорыяй злучыў.
Каб кіраваць, іх «правадыр вялікі»
У навуку прабівацца навучыў.

Хоць творчае i не спазналі мукі,

Хвалілі іх таварышы i друк.
Даўно ужо няма тае навукі,
Але жыруюць «дактары навук».

Яны прызначылі «народных дэпутатаў»

І тыя рушылі зацята на народ,
Да мікрафонаў, да дэбатаў,
Абы рабіць усё наадварот.

Куды ні ступіш, гора апячэ,

Бо ўсё жыву ў сацлагеры яшчэ,
I дабівае ўсеагульны стрэс:
То краты сняцца, то казённы лес.

10/Х—93